سوره 30. روم آیه 1-5
آیه
الم
غُلِبَتِ الرُّومُ
فِی أَدْنَی الْأَرْضِ وَهُم مِّن بَعْدِ غَلَبِهِمْ سَیَغْلِبُونَ
فِی بِضْعِ سِنِینَ لِلَّهِ الْأَمْرُ مِن قَبْلُ وَمِن بَعْدُ وَیَوْمَئِذٍ یَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ
بِنَصْرِ اللَّهِ یَنصُرُ مَن یَشَآءُ وَهُوَ الْعَزِیزُ الرَّحِیمُ
ترجمه
الف، لام، میم. رومیان مغلوبِ (ایرانیان) شدند.
(این شکست) در نزدیک ترین سرزمین (رخ داد) ولی آنان بعد از مغلوب شدن، در آینده ی نزدیکی پیروز خواهند شد.
(این پیروزی) در چند سال (آینده خواهد بود)، قبل از پیروزی و شکست و بعد از آن، کار تنها به دست خداست و در آن روز (پیروزی)، مؤمنان خوشحال خواهند شد.
خداوند هر کس را بخواهد، به یاری خود یاری می کند، و او قدرتمند و نفوذ ناپذیر مهربان است.
نکته ها
کلمه ی «بِضع» به معنای قطعه است، چنانکه پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله فرمودند: «فاطمة بضعة منّی»** وسائل، ج 20، ص 67.*** فاطمه پاره ی تن من است. گاهی مراد از «بِضع»، قطعه ای از زمان (بین سه تا نه سال) است.
سؤال: پیروزی سپاه روم بر ایرانیان، چه ربطی به مسلمانان دارد که قرآن می فرماید: «یؤمئذ یفرح المؤمنون»
پاسخ: پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله نامه ای به پادشاهان ایران و روم نوشت و آن دو را به دین مبین اسلام دعوت کرد. خسرو پرویز، شاه ایران نامه رسول خداصلی الله علیه وآله را پاره کرد، ولی قیصر روم به نامه پیامبر احترام گزارد. مسلمانان دوست داشتند رومیان - که به نامه پیامبر احترام کردند - پیروز شوند، ولی آنان شکست خوردند ومسلمانان از این حادثه ناراحت شدند. خداوند با نزول این آیات به مسلمانان بشارت داد که اگر چه رومیان شکست خوردند، ولی در آینده نزدیک پیروز خواهند شد و آن پیروزی، سبب شادی مؤمنان خواهد شد.**تفسیر نورالثقلین.***
آری، جامعه ی ایمانی نباید تنها به درون خود بنگرد، بلکه باید نسبت به حوادث تلخ و شیرین سایر ملل نیز عکس العمل نشان دهد.
پیام ها
1- یکی از نشانه های اعجاز قرآن، پیشگویی های صادقانه و محقّق آن است. (رومیان، از ایرانیان شکست خوردند، ولی قرآن پیشگویی می کند که چند سال دیگر رومیان غالب خواهند شد و چنان شد.) «غُلبت - سیغلبون»
2- با یک شکست، مأیوس نشوید. «غُلبت - سیغلبون»
3- در پیروزی ها و شکست ها، محوریّت توحید فراموش نشود. «للّه الامر من قبل و من بعد»
4- هم پیروزی را از او بدانیم و هم ساز و برگ نظامی را. «بنصر اللّه ینصر»
5 - دلیل نصرت الهی، عزّت و رحمت اوست. «ینصر... و هو العزیز الرحیم»
توضیحات
سیمای سوره ی روم
این سوره شصت آیه دارد و در مکّه نازل شده است.
همانند بسیاری از سوره های مکی، موضوع اصلی این سوره، مبدأ و معاد و گفتگوهای اهل ایمان و کفر در این زمینه است.
این سوره با پیشگویی پیروزی رومیان بر ایرانیان در جنگ آغاز می شود و به همین مناسبت، سوره «روم» نام گرفته است.
بخش عمده آیات این سوره، به ذکر نعمت های الهی در آسمان و زمین و نظام زوجیّت در گیاهان و حیوانات، آفرینش انسان از خاک و پیوند زن و مرد، تلاش در روز و خواب در شب، بارش باران و وزش باد و حیات زمین پس از مرگ می پردازد.
سوره 30. روم آیه 6
آیه
وَعْدَ اللَّهِ لَا یُخْلِفُ اللَّهُ وَعْدَهُ وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لَایَعْلَمُونَ
ترجمه
(این پیروزی) وعده ی الهی است. خداوند از وعده اش تخلّف نمی کند؛ ولی بیشتر مردم نمی دانند.
پیام ها
1- از تحقّق وعده های الهی برای دعوت مردم به ایمان، استفاده کنید. «وعد اللّه لا یخلف اللّه وعده»
2- سرچشمه تخلّف از وعده ها، یا عجز است یا جهل و یا پشیمانی، که خداوند از آنها منزّه است. «لا یخلف اللّه وعده»
3- خلف وعده زشت است، ولی خلف وعید، نوعی رحمت است. «لا یخلف اللّه وعده»
4- اکثر مردم در وفا کردن خداوند به وعده هایش تردید دارند. «لا یخلف اللّه وعده و لکن اکثر الناس لا یعلمون»
5 - اکثریّت ملاک نیست؛ دانش، ایمان و تعهّد مهم است. «اکثر الناس لا یعلمون»