سوره 35. فاطر آیه 1
آیه
أَلْحَمْدُ لِلَّهِ فَاطِرِ السَّمَوَاتِ وَالْأَرْضِ جَاعِلِ الْمَلَآئِکَةِ رُسُلاً أُوْلِی أَجْنِحَةٍ مَّثْنَی وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ یَزِیدُ فِی الْخَلْقِ مَا یَشَآءُ إِنَّ اللَّهَ عَلَی کُلِ ّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ
ترجمه
ستایش، مخصوص خداوندی است که آفریدگار آسمان ها و زمین است؛ فرشتگان را که دارای بال های (قدرت) دو تا دو تا و سه تا سه تا و چهار تا چهار تا هستند، رسولانی قرار داد. او هر چه را بخواهد در آفرینش می افزاید، البتّه خداوند بر هر کاری تواناست.
نکته ها
«فاطر» به معنای آفریدن ابتکاری است و «اجنحِة» از «جناح» به معنای بال و کنایه از قدرت است. در زبان فارسی نیز می گوئیم: فلانی پروبالش سوخته یا شکسته، کنایه از این که قدرتی ندارد.
پیام ها
1- ستایش باید بر اساس ارزش و لیاقت باشد. (اگر قرآن می فرماید: «الحمدللّه» به دلیل آن است که او فاطر، جاعل و قدیر است.)
2- با آن که خداوند قدرت دارد، لیکن نظام آفرینش را بر اساس اسباب و مسبّبات قرار داده است. «جاعل الملائکة رسلا»
3- نقش و قدرت فرشتگان متفاوت است. «اولی اجنحة مثنی و ثلاث و رباع»
4- دست خداوند در آفرینش باز است و جهان در حال توسعه و گسترش می باشد. «یزید فی الخلق ما یشاء»
5 - آفرینش جهان، امری بدیع و ابتکاری است. «فاطر السموات و الارض»
سیمای فرشتگان در قرآن
قرآن کریم درباره ی فرشتگان مطالبی دارد از جمله:
1. فرشتگان، بندگان گرامی خداوند هستند. «بل عباد مکرمون»**انبیاء، 26.***
2. مطیع خداوند هستند. «لا یسبقونه بالقول و هم بامره یعملون»**انبیاء، 27.*** «لا یعصون اللّه ما امرهم و یفعلون ما یُؤمرون»**تحریم، 6.***
3. تدبیر و تقسیم امور بر عهده ی آنهاست. «فالمدبّرات أمراً»**نازعات، 5.*** «فالمقسّمات أمراً»**ذاریات، 4.***
4. مراقب الفاظ و سخن انسانند. «ما یلفظ من قولٍ الا لدیه رقیبٌ عتیدٌ»**ق، 18.***
5. کاتب اعمالند. «و رسلنا لدیهم یکتبون»**زخرف، 80.***
6. بشارت دهنده به رزمندگان در جنگ هستند. «بجنود لم تروها»**توبه، 40.***
7. بشارت دهنده در مورد فرزنددار شدن هستند. «انا نبشرک بغلام اسمه یحیی»**مریم، 7.***
8. بشارت دهنده به مؤمنان در لحظه ی مرگ هستند. «الاّ تخافوا ولا تحزنوا»**فصلت، 30.***
9. مأمور عذاب مجرمان هستند. «لمّا جاءت رسلنا لوطا سی ء بهم»**هود، 77.***
10. محافظ انسان هستند. «یُرسل علیکم حفظة»**انعام، 61.***
11. دعاگوی مؤمنانند. «و یستغفرون للذین آمنوا»**غافر، 70*** «و یستغفرون لمن فی الارض»**شوری، 5.***
12. شفاعت می کنند. «و کم من ملک فی السموات لا تغنی شفاعتهم شیئا الاّ من بعد ان یأذن اللّه لمن یشاء و یرضی»**نجم، 26.***
13. لعن کننده ی کفّارند. «أولئک علیهم لعنة اللّه والملائکة والنّاس أجمعین»**بقره، 161.***
14. امدادگر جبهه ها هستند. «یُمدّکم ربّکم بثلاثة آلاف من الملائکة منزلین»**آل عمران، 126.*** «بلی ان تصبروا و تتّقوا... یمددکم ربّکم بخمسة آلاف»**آل عمران، 125.***
15. مجرمان را لحظه ی مرگ تنبیه می کنند. «توفّتهم الملائکة یضربون وجوههم و أدبارهم»**محمّد، 27.***
16. از بهشتیان استقبال می کنند. «سلام علیکم بما صبرتم»**زمر، 73.***
17. مسئول عذاب دوزخ هستند. «علیها تسعة عشر»**مدّثر، 31.***
18. مسئول قبض روح هستند. «توفّته رسلنا»**انعام، 61.***
19. دارای درجاتی هستند. «ما منّا الا له مقام معلوم»**صافّات، 164.***
20. مسئول نزول وحی هستند. «ینزّل الملائکة بالروح»** نحل، 2.***
21. گاهی به صورت انسان در می آیند. «فتمثّل لها بشراً سویّا»**مریم، 17.***
22. از عبادت خسته نمی شوند. «یسبّحون له بالیل والنهار و هم لا یسأمون»**فصّلت، 38.***
23. با غیر انبیا نیز تماس و گفتگو دارند. «انّما انا رسول ربّک لاهب لک غلاماً»**مریم، 19.***
24. بعضی فرشتگان برگزیده اند. «اللّه یصطفی من الملائکة رسلا و من الناس»**حج، 75.***
25. ایمان به فرشتگان لازم است. «والمؤمنون کلّ آمن باللّه و ملائکته و کتبه و رسله»**بقره، 285.***
«و مَن یکفر باللّه و ملائکته و کتبه و رسله و الیوم الآخر فقد ضلّ ضلالاً بعیدا»** نساء، 136.***
توضیحات
سیمای سوره ی فاطر
این سوره در مکّه نازل شده و چهل و پنج آیه دارد.
«فاطر» یکی از صفات خداوند است که به معنای آفریننده می باشد. نام این سوره از آیه اول آن گرفته شده که خداوند را به عنوان «فاطر السموات و الارض» معرّفی می نماید.
همانند دیگر سوره های مکّی، سخن از مبدأ و معاد و مبارزه باشرک، محور اصلی مباحث این سوره را تشکیل می دهد.