سوره 29. عنکبوت آیه 1-3
آیه
الم
أَحَسِبَ النَّاسُ أن یُتْرَکُواْ أَن یَقُولُواْ آمَنَّا وَهُمْ لَا یُفْتَنُونَ
وَ لَقَدْ فَتَنَّا الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ فَلَیَعْلَمَنَّ اللَّهُ الَّذِینَ صَدَقُواْ وَ لَیَعْلَمَنَّ الْکَاذِبِینَ
ترجمه
الف، لام، میم. آیا مردم پنداشتند که چون گفتند: ایمان آوردیم، رها می شوند و دیگر مورد آزمایش قرار نمی گیرند؟!
در حالی که بدون تردید کسانی را که پیش از ایشان بودند آزمودیم تا خداوند کسانی را که راست گفتند معلوم دارد و دروغگویان را (نیز) معلوم نماید.
نکته ها
کلمه ی «فتنة» به معنای گداختن طلا برای جدا کردن ناخالصی های آن است و چون در حوادث و سختی ها، جوهره ی انسان از شعارهای دروغین جدا می شود، حوادث و آزمایش ها را «فتنه» می گویند.
پیام ها
1- ایمان، تنها با زبان و شعار نیست، بلکه همراه با آزمایش است.«أحسب... هم لایفتنون» (ادّعا کافی نیست، باید عملکرد را دید و قضاوت کرد.)
سعدیا گرچه سخندان و نصحیت گویی - زعمل کار برآید به سخندانی نیست
2- آزمایش، یک سنّت الهی در طول تاریخ است. «ولقد فتنّا الّذین من قبلهم»
3- حوادث را تصادف نپنداریم؛ همه اسباب آزمایش ماست. «فتنّا»
4- آشنایی با تاریخ و حوادث پیشینیان، مردم را برای پذیرش حوادث آماده می کند. «من قبلهم»
5 - دلیل آزمایش های الهی، عینی و محقّق شدن علم ازلی خداوند و جدا شدن مؤمنان واقعی و شکوفا شدن استعدادهای درونی و به فعلیّت رسیدن آنهاست. «فلیعلمنّ... الّذین صدقوا و... الکاذبین»
توضیحات
سیمای سوره ی عنکبوت
این سوره در مکّه نازل گردیده و شصت و نه آیه دارد. نامِ برخی از سوره های قرآن همچون بقره، فیل، نمل و نحل، برگرفته از نام حیواناتی است که در این سوره ها به گونه ای مطرح شده اند.
در آیه 41 این سوره، بنایِ شرک همچون خانه ی عنکبوت سست و ناپایدار شمرده شده و لذا این سوره به عنکبوت نام گرفته است.
این سوره درباره ی چند موضوع، مطالبی رابیان می کند از جمله: ایمان، تکلیف بشر، آزمایش الهی، تاریخ برخی انبیا، نهی از مجادله ی غیر نیکو و تکیه بر غیر خدا.
سوره 29. عنکبوت آیه 5،4
آیه
أَمْ حَسِبَ الَّذِینَ یَعْمَلُونَ السَّیِّئَاتِ أَن یَسْبِقُونَا سَآءَ مَا یَحْکُمُونَ
مَن کَانَ یَرْجُواْ لِقَآءَ اللَّهِ فَإِنَّ أَجَلَ اللَّهِ لَآتٍ وَهُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ
ترجمه
آیا کسانی که کارهای بد انجام می دهند، پنداشته اند که بر ما پیشی خواهند گرفت (و از کیفر ما خواهند گریخت)؟ چه بد داوری می کنند.
آن کس که به دیدار خداوند امید دارد (می داند که) بی شک اجلی که خداوند تعیین کرده آمدنی است؛ و اوست شنوای دانا.
نکته ها
حضرت علی علیه السلام فرمودند: «مراد از «لقاء اللّه»، روز قیامت است».** تفسیر نورالثقلین و توحید صدوق، ص 267.***
پیام ها
1- ارتکاب گناه و تکرار آن، در بینش انسان تأثیر گذارده و او را خیالباف می کند. «ام حسب الّذین یعملون السّیئات»
2- خیال پردازی ها را با یاد مرگ و معاد درمان کنیم. هم مؤمنانی که در بوته ی آزمایشند و هم خلافکاران بدانند که فرصت ها تمام شدنی است و مهر و قهر الهی به سراغشان خواهد آمد. «أحسب النّاس أن یترکوا ... أم حسب الّذین یعملون السّیئات ... من کان یرجوا لقاء اللّه...»
3- نه مدّعیان ایمان، از امتحان الهی رها می شوند و نه خلافکاران، از انتقام الهی. «یسبقونا» (خلافکاران، خیال می کنند دست خدا به آنان نمی رسد.)
4- باید تفکّرات و پندارهای باطل را محکوم کرد. «ساء ما یحکمون»
5 - خداوند، هم گفتار ما در اظهار ایمان را می شنود و هم پندار و روحیات ما را می داند. «و هو السمیع العلیم»