سوره 33. احزاب آیه 1
آیه
یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ اتَّقِ اللَّهَ وَلَا تُطِعِ الْکَافِرِینَ وَالْمُنَافِقِینَ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلِیماً حَکِیماً
ترجمه
ای پیامبر! از خداوند پروا کن و از کافران و منافقان اطاعت مکن که خداوند دانا و حکیم است.
نکته ها
کلمه ی «ایّها» به دنبال حرف ندای «یا» برای آن است که غیر از مخاطب، دیگران نیز متوجّه باشند؛ وقتی گفته می شود: «یا رسول اللّه» مخاطب، تنها پیامبر است، ولی «یا ایّها الرّسول» یعنی: ای مردم! من پیامبر را صدا می زنم.**تفسیر کبیر فخر رازی.***
پیام ها
1- پیامبر اسلام، در پیشگاه خداوند مقام خاصّی دارد. «یا ایّها النّبیّ» (در قرآن سایر انبیا با نام خوانده شده اند؛ یا ابراهیم! یا نوح! یا موسی! یا یحیی! ولی «یا محمّد» در قرآن نیامده است.)
2- حتّی پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله نیز، به موعظه ی الهی نیازمند است. «یا ایّها النّبی اتّق اللّه»
3- دستور به پیامبر، در حقیقت دستور به پیروان است. «یا ایّها النّبی»
4- با احیای معروف، جلو منکر را بگیریم. (اوّل، اطاعت از خدا، بعد دوری از کافران و منافقان) «اتّق اللّه و لاتطع الکافرین و المنافقین»
5 - پیروی از کافران و منافقان، بی تقوایی است. «اتّق اللّه و لاتطع الکافرین و المنافقین»
6- کفّار و منافقان در نظر دارند به هر نحو ممکن نظر رهبران دینی را به خود جلب کنند. «لاتطع الکافرین و المنافقین»
7- زمانی می توان با انحراف ها و پیشنهادهای سازشکارانه مبارزه کرد که ایمان و تقوا قوی باشد. «اتّق اللّه ولا تطع»
8 - کافران و منافقان در یک خط هستند. «الکافرین والمنافقین»
9- اطاعت از خدای علیم و حکیم توجیه دارد، «علیماً حکیماً» ولی پیروی از کافران و منافقان بی علم وحکمت چه توجیهی دارد؟ «اتّق اللّه... علیماً حکیما»
10- سرچشمه ی دستورهای خداوند مبنی بر ترک اطاعت از کفّار و منافقین، علم و حکمت اوست. «علیماً حکیما»
توضیحات
سیمای سوره ی احزاب
این سوره در مدینه نازل شده و هفتاد و سه آیه دارد.
یهودیان مدینه، مشرکان مکّه و منافقان پنهان در میان مسلمانان، در سال پنجم هجری برای جنگ با مسلمانان متّحد شدند و پیامبر و یارانش در برابر هجوم آنان، در اطراف مدینه خندق کندند.
این جنگ از آن جهت که توسط گروه های مختلف برنامه ریزی شد، جنگ احزاب، و از آن جهت که مسلمانان برای دفاع از خود، خندق کندند، به جنگ خندق معروف شد.
در مجموع، هفده آیه از این سوره درباره ی جنگ احزاب است و چون در آیات 20 و 22، سه بار کلمه ی احزاب به کار رفته، لذا این سوره، «احزاب» نام گرفته است.
علاوه بر جنگ احزاب، مسائلی در مورد ظهار و طلاق جاهلی، احکام پسرخواندگی، موضوع حجاب و توجّه به معاد در این سوره مطرح شده است.
سوره 33. احزاب آیه 2
آیه
وَاتَّبِعْ مَا یُوحَی إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ إِنَّ اللَّهَ کَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیراً
ترجمه
و از آنچه از سوی پروردگارت به تو وحی می شود پیروی کن که خداوند به آنچه انجام می دهید آگاه است.
پیام ها
1- هرگاه راه انحرافی را می بندید، راه روشنی را باز بگذارید. «لا تطع - واتّبع»
2- راه رسیدن به تقوا، تنها پیروی از وحی است. (در آیه ی قبل فرمود: «اتّق اللّه»، در این آیه می فرماید: «اتّبع ما یوحی الیک»)
3- وحی، از شئون ربوبیّت خداوند است. «من ربّک» (پیروی از وحی، وسیله ی رشد و تربیت شماست.) «ربّک»
4- ایمان به علم الهی، قوی ترین اهرم برای پیروی از وحی است. «واتّبع ... انّ اللّه... خبیر»