سخن ناشر
انقلاب اسلامی ایران با رهبری امام خمینی (ره) و حضور ملّت مسلمان و مبارزات شهدای گرانقدر قبل و بعد از پیروزی، زمینه ی رشد و ترویج فرهنگ اسلامی و خصوصاً قرآن کریم را فراهم آورد. در این راستا دانشمندان درد آشنای حوزه های علمیّه، با تألیف کتب مناسب در جهت تبلیغ دین گام های بسیاری برداشتند.
کتاب حاضر که بخشی از مجموعه دوازده جلدی «تفسیر نور» می باشد، در جهت مهجوریت زادیی از قرآن و ارائه پیام های انسان ساز کلام الهی به شیوه ای نو و قلمی شیوا، توسط حجّت الاسلام والمسلمین محسن قرائتی به رشته تحریر درآمده است که در سال 76 به عنوان کتاب سال جمهوری اسلامی ایران معرّفی گردید.
بدنبال چاپ اوّلین مجلدات این تفسیر، نظرات و پیشنهادات بسیاری از سوی فضلای حوزه و دانشگاه طرح گردید که بیانگر علاقه و توجّه قشر فرهنگی جامعه، به شناخت مفاهیم قرآن کریم از طریق این شیوه می باشد.
اکنون به جهت آشنایی با شیوه ی کار وچگونگی ارائه تفسیر نور، این موارد به اختصار بیان می شود که خود نیز می تواند راهگشای طلاب جوان در جهت فعالیّت های تفسیری باشد.
شیوه کار
پس از انتخاب حداقل دوازده تفسیر معتبر از مفسّران شیعه و اهل سنّت، از قدما و معاصران، چند تن از طلاب فاضل با مطالعه دقیق آنها، به استخراج نکات و برداشت های تفسیری آنها پرداخته و به صورت مکتوب آن را در اختیار مؤلّف قرار می دهند.
ایشان ضمن مطالعه ی آن مطالب، خود نیز به تحقیق و تتبّع پرداخته و با توجّه به نیازهای دینی جامعه، پیام های راهبردی قرآن را برای نسل امروز که تشنه ی دریافت مفاهیم قرآنی هستند، در قالب نکات وپیام های آیه، با نثری ساده وروان ارائه می دهند. البتّه در برخی موارد نیز برداشت های خود را مورد بحث وتبادل نظر با برخی بزرگان حوزه قرار می دهند.
نوشته های ایشان پس از ارائه در برنامه آینه وحی رادیو، ویراستاری شده و قبل از چاپ یکبار دیگر توسط خودشان مورد بازبینی نهایی قرار می گیرد.
شیوه ارائه
مطالب هر آیه در قالب 5 عنوان ارائه می گردد:
1- متن آیه، که با رسم الخط عثمان طه و با اعراب کامل، تایپ و چندین بار مورد دقّت قرار گرفته است.
2- ترجمه هر آیه، که به صورت گروهی و زیر نظر مؤلّف محترم و با استفاده از بهترین ترجمه های موجود، (حداقل 6 ترجمه) نگارش یافته و به جهت گویایی و روانی آن، مطالب توضیحی مورد لزوم در میان پرانتز آمده است.
3- نکته ها، که امور زیر در این قالب عرضه گردیده است:
الف: بیان ریشه و ترجمه ی لغات مشکل آیه.
ب: بیان شأن نزول آیه که در فهم محتوای آیه نقش کلیدی داشته است.
ج: بیان آیات مرتبط با آیه که در فهم موضوعی قرآن تأثیر به سزایی دارد.
د: بیان روایات ذیل آیه، که در این بخش با توجّه به گستردگی روایات، تنها به ذکر نمونه هایی بسنده شده است.
ه : بیان برخی توضیحات برای روشن تر شدن مفهوم آیه.
و: طرح برخی پرسش ها و پاسخ گویی به آنها.
4- پیام ها، که مقصود اصلی مؤلّف از این تفسیر همین بخش بوده است تا نشان دهد قرآن کتاب زندگی بشر در همه ی عصرها و برای همه نسل هاست. البته مستند برداشت های مؤلّف، چنانکه در پایان هر پیام آمده است یکی از امور زیر می باشد:
الف: مفردات کلمات هر آیه.
ب: عبارتی مرکّب از چند کلمه.
ج: رابطه ی صدر و ذیل آیه.
د: رابطه ی هر آیه با آیات قبل.
5 - پاورقی که نشانی آیات و روایات و کتب تفسیری را باختصار آورده است. همچنین مطالبی مربوط به آیه که در قالب نکته ها و پیام ها نمی گنجیده، در پاورقی ذکر شده است.