سوره انبیا آیه 105
(105) وَلَقَدْ کَتَبْنَا فِی الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُهَا عِبَادِیَ الصَّلِحُونَ
و همانا در (کتاب آسمانی) زبور (که) بعد از ذکر، (تورات، نازل شده) نوشتیم که قطعاً بندگان صالح من وارث زمین خواهند شد.
نکته ها:
کلمه ی «زبور» در لغت عرب به معنای هر نوع نوشته و کتاب است. (و کل شی ء فعلوه فی الزبر)**قمر، 52.*** ولی به قرینه ی آیه (و آتینا داود زبوراً)**نساء، 63 و اسراء، 55.*** به نظر می رسد که مراد، کتاب اختصاصی حضرت داود علیه السلام باشد که در برگیرنده مجموعه ی مناجات ها، نیایش ها واندرزهای آن حضرت است. این کتاب بعد از تورات نازل شده ومراد از «ذِکْر» در این آیه نیز همان تورات است، چنانکه در آیه 48 همین سوره هم گذشت که تورات، ذکر است. (و لقد آتینا موسی و هارون الفرقان و ضیاء و ذکراً للمتقین)
بعضی گفته اند که منظور از «زبور» در این آیه، تمام کتب آسمانی و مراد از «ذکر»، قرآن مجید است و کلمه ی «من بعد» نیز بمعنای «علاوه بر» می آید، که در این صورت معنای آیه چنین می شود: ما علاوه بر قرآن، در تمام کتب آسمانی نوشتیم که وارثان زمین هر آینه بندگان صالح من خواهند بود.
از امام صادق علیه السلام درباره ی زبور و ذکر سؤال شد، حضرت فرمودند: ذکر در نزد خداوند است و زبور کتاب نازل شده بر داود است و همه ی کتاب های نازل شده در نزد اهل علم است و آنان ما (اهل بیت) هستیم.**کافی، ج 1، ص 225.***
در پنج مورد از زبور «مزامیر» حضرت داود که امروزه جزء کتب عهد قدیم بشمار می رود، شبیه این تعابیر آمده است که: مردان صالح، وارث زمین خواهند شد. **تفسیر نمونه.***
در روایات متعدّد آمده است که آن بندگان صالحی که وارث زمین خواهند شد، یاران حضرت مهدی علیه السلام هستند.**تفسیر نورالثقلین.***
در بعضی روایات می خوانیم که اهل بیت پیامبر اسلام علیهم السلام وارثان زمین خواهند شد و بدان دوباره زنده خواهند شد.**تفسیر قمی، ج 2، ص 297.***
پیام ها:
1- سنّت الهی آن است که بندگان صالح، حاکم و وارث جهان باشند. (کتبنا)
2- پیشگوئی های قرآن قطعی است. (لقد کتبنا فی الزبور ...)
3- قرآن، از آینده ی تاریخ خبر می دهد. (یرثها ...)
4- آینده از آن صالحان است. (یرثها عبادی الصالحون)
5 - دین از سیاست جدا نیست. (یرثها عبادی الصالحون)
6- عبادت تنها کافی نیست، صلاحیّت وعمل صالح نیز لازم است. (عبادی الصالحون)
7- وراثت زمین و حکومت بر جهان دو شرط دارد، بندگی خداوند و انجام اعمال صالح. (عبادی الصالحون)
سوره انبیا آیه 106
(106) إِنَّ فِی هَذَا لَبَلَغاً لِّقَوْمٍ عَبِدِینَ
همانا در این (پیشگویی) برای گروهِ عبادت کننده، پیام (مهم و) روشنی است.
نکته ها:
در آیه قبل خواندیم که وراثت و حکومت صالحان بر زمین با دو شرط محقّق می شود، یکی با بندگی خالص خدا که با لفظ «عبادی» آمده بود و دیگری با کسب صلاحیّت، «الصالحون». در این آیه خداوند باز تأکید می فرماید که، بندگان باید این پیام را دریافت نمایند که هم می بایست در بندگی خالص شوند و از مرحله ی بندگی کلّی و عام «عابدین» به مرحله بندگی ویژه «عبادی» برسند و هم در ایجاد صلاحیّت بکوشند.
حضرت علی علیه السلام می فرمایند: «اللّه اللّه فِی القرآن، لا یَسبقنّکم فی العمل به غَیرکم» شما را به خدا! شما را به خدا! پیام های قرآن را دریابید، مبادا دیگران از راز و رمزها و دستورات و عمل به آن بر شما سبقت گیرند!
پیام ها:
1- بشارت ها و پیام های قرآن برای هدایت و سعادت کافی است.**کلمه ی «بلاغ» به گفته ی لسان العرب به معنای کفایت است.*** (لبلاغاً)
2- بندگان خدا، به سراغ کسب صلاحیّت و لیاقت بروید تا وارث زمین شوید. (یرثها عبادی الصالحون ان فی هذا لبلاغاً لقوم عابدین)
3- بندگان خوب خدا می بایست قبل از هر کس پیام های الهی را دریافت کنند. (لبلاغاً لقوم عابدین)
سوره انبیا آیه 107
(107)وَمَآ أَرْسَلْنَکَ إِلَّا رَحْمَةً لِّلْعَلَمِینَ
و ما تو را جز رحمتی برای جهانیان نفرستادیم.
پیام ها:
1- حکومت بندگان صالح بر زمین تبلور لطف و رحمتی است که در سایه رسالت بدست می آید و هر آنچه از رحمت نبوی صلی الله علیه و آله که در دنیا و آخرت نصیب افراد می شود، پرتوی از رحمت الهی است. (و ما ارسلناک الا رحمة)
2- همه ی احکام الهی حتّی جهاد، حدود و قصاص و سایر کیفرها و قوانین جزایی اسلام نیز برای جامعه ی بشری رحمت است. (الا رحمة)
3- خداوند، «ربّ العالمین» و رسولش «رحمة للعالمین» است، یعنی تربیت واقعی در سایه هدایت انبیا امکان پذیر است. (رحمة للعالمین)
4- پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله برای همه ی انسان ها، در همه ی اعصار و تمامی مکان ها رحمت است و نیازی به پیامبر دیگری نیست. (رحمة للعالمین)
5 - رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله حتّی برای ملائکه مقرب الهی نیز رحمت است. (رحمة للعالمین) در حدیثی می خوانیم که جبرئیل به پیامبر صلی الله علیه و آله اظهار داشت که رحمت تو مرا نیز شامل شد.**تفسیر مجمع البیان.***
6- دستورات اسلام جهان شمول است. (للعالمین)
7- یک انسان با اراده ی الهی می تواند در تمام هستی اثر بگذارد. (للعالمین)