سوره انبیا آیه 100
(100) لَهُمْ فِیهَا زَفِیرٌ وَهُمْ فِیهَا لَا یَسْمَعُونَ
برای آنان در دوزخ، ناله ها ونعرهاست و آنان در آنجا (هیچ پاسخی) نمی شنوند.
نکته ها:
معمولاً بیان صداها در زبان عرب بر وزن فعیل است، مثل: زفیر، شهیق، زئیر و هریر، و زفیر به صدایی گفته می شود که با بازدم همراه است.
منظور از جمله «لا یسمعون» این نیست که اهل دوزخ هیچ صدایی نمی شنوند، بلکه مراد آنست که هر چه فریاد می زنند پاسخ نجات بخشی دریافت نمی کنند، زیرا در قرآن آیاتی است که بر شنیدن اهل جهنّم دلالت می کند، آنجا که از مأمور عذاب، مهلت می خواهند و یا از خداوند، درخواست نجات می کنند و یا زمانی که از آنان سؤال می شود پاسخ می دهند.
پیام ها:
1- به غیر خدا دل نبندیم و سرنوشت خود را به خدایان دروغین وعاجز گره نزنیم. (لوکان ... ما وردوها)
2- عجز و محکومیّت با جایگاه خداوندی سازگار نیست. (لوکان ... ما وردوها)
3- عذاب شرک، عذابی ابدی است. (کل فیها خالدون)
4- دوزخ، جایگاه ناله های بی جواب است. (فیها زفیر ... لا یسمعون)
5 - بی پاسخی ناله ها و فریادها، خود شکنجه دیگری برای اهل دوزخ است. (و هم فیها لا یسمعون)
سوره انبیا آیه 101
(101) إِنَّ الَّذِینَ سَبَقَتْ لَهُم مِّنَّا الْحُسْنَی أُوْلَئِکَ عَنْهَا مُبْعَدُونَ
همانا کسانی که قبلاً از جانب ما به آنان (در برابر کارشان، وعده) نیکو داده شده است، آنان از آن (دوزخ) دور نگاهداشته خواهند شد.
نکته ها:
در روایات آمده است که عدّه ای از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله پرسیدند: اگر قرآن جایگاه عابد و معبودِ غیر خدا را آتش دوزخ قرار داده است،**انبیا، 98. ***پس حال عیسی علیه السلام و مریم علیها السلام که ناخواسته معبود دیگران واقع شده اند چگونه است؟ حضرت صلی الله علیه و آله در پاسخ آنان، همین آیه ی شریفه را تلاوت فرمودند.
پیام ها:
1- خداوند، به وعده هایی که به اهل ایمان و تقوی داده است وفا می کند. (سبقت لهم مناالحُسنی اولئک عنها مبعدون)
2- کسی که به بهشت وارد شود، دیگر وارد جهنّم نمی شود. (اولئک عنها مبعدون)
سوره انبیا آیه 102
(102) لَا یَسْمَعُونَ حَسِیسَهَا وَهُمْ فِی مَا اشْتَهَتْ أَنفُسُهُمْ خَلِدُونَ
آنان صدای (زبانه کشیدن) آن را نمی شنوند و آنان در آنچه (از نعمتها و کامیابی ها) که دلشان بخواهد جاودانه اند.
نکته ها:
انسان در دنیا، هر چند هم در رفاه و کامیابی باشد، ولی خواسته یا ناخواسته ممکن است خبرهای ناگوار و حوادث تلخ به گوشش برسد و از لذّت و عیش او بکاهد، امّا در قیامت، اهل بهشت به دور از هر خبر بد و سر و صدای ناهنجار و ناله و فریاد گرفتاران، با عیش کامل به کامروایی مشغولند.
امیرالمؤمنین علیّ علیه السلام در خطبه 183 نهج البلاغه می فرماید: خداوند، آن چنان اهل بهشت را گرامی داشته که حتّی گوشهایشان صدای آتش دوزخ و ناله و فریاد اهل آن را نمی شنود.**تفسیر نمونه.***
قرآن در بیان گستردگی کمّی و کیفی نعمت های بهشتی، آیات متنوّعی دارد. در آیه ای می فرماید: (ما تشتهیة الانفس و تلذّ الاعین)**زخرف، 71.*** هر چه که میل انسان بکشد و هر چه که چشم از آن لذّت ببرد. در این آیه می فرماید: (و هم فی ما اشتهت انفسهم خالدون) آنان در هر چه که دلشان بخواهد برای همیشه متنعّم اند، و در جای دیگر با این چنین عبارتی توصیف می فرماید که: (فلا تعلم نفس ما اخفی لهم)**سجده، 17.*** احدی نمی داند که چه لذائذ وکامیابی هایی برای اهل بهشت، ذخیره ومخفی شده است.
در حدیثی از رسول خدا صلی الله علیه و آله آمده است که: کیفیّت نعمت های بهشتی را نه گوشی شنیده و نه چشمی دیده است.**الفقیه، ج 1، ص 295.***
پیام ها:
1- در قیامت، اهل بهشت، فارغ از رنج و ناله گرفتاران به کامروایی مشغولند. (لایسمعون حسیسها)
2- اشباع واقعی غرایز، تنها در بهشت ممکن است. (فیما اشتهت)
3- در بهشت، نه محدودیّت در نعمت هاست (فیما اشتهت) و نه محدودیّت در زمان بهره مندی. (خالدون)