سوره انبیا آیه 90
(90) فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَوَهَبْنَا لَهُ یَحْیَی وَأَصْلَحْنَا لَهُ زَوْجَهُ إِنَّهُمْ کَانُواْ یُسَرِعُونَ فِی الْخَیْرَتِ وَیَدْعُونَنَا رَغَباً وَرَهَباً وَکَانُواْ لَنَا خَشِعِینَ
پس (دعای) او را مستجاب کردیم و یحیی را به او بخشیدیم، و همسرش را (که نازا بود) برای او شایسته قرار دادیم (و این بخاطر آن بود که) همانا آنان در کارهای نیک، شتاب داشتند و مارا از روی امید و بیم می خواندند و در برابر ما فروتن بودند.
نکته ها:
انبیا با پیش آمدن هر مشکلی، به درگاه خداوند شتافته و گشایش آن را از پروردگار خویش خواستار می شدند. در آیات قبل به نمونه هایی از این درخواست ها برخورد داشتیم.**دعاهای حضرت نوح، ایوب، یونس را در آیات گذشته خواندیم.***
رسول خدا صلی الله علیه و آله هنگام جنگ خندق به درگاه خداوند چنین عرضه داشت: خدایا! تو عبیدةبن الحارث را روز بدر از من گرفتی و حمزه را روز اُحد، و این علیّ است. آنگاه این آیه را تلاوت فرمودند: (ربّ لا تذرنی فرداً و انت خیر الوارثین)**بحار، ج 38، ص 309.***
امام صادق علیه السلام درباره ی «رغباً و رهباً» فرمود: رغبت آن است که در حال دعا کف دست را به سوی آسمان قرار دهی و رهبت آن است که پشت دست ها به طرف آسمان نمایی.**کافی، ج 2، ص 497.***
پیام ها:
1- هرگز از رحمت الهی مأیوس نشویم. (و زکریا اذ نادی ) (خداوند حتّی به انسانی کهنسال همچون زکریا علیه السلام از همسری نازا فرزند عنایت می کند.)
2- ذکر کلمه ی «ربّ» و تکرار آن در دعا، درخواست ها را با اجابت مقرون می سازد. (نادی ربّه ربّ لا تذرنی)
3- در هنگام دعا، خداوند را با آن صفتی که با خواسته ما تناسب بیشتری دارد یاد کنیم. (لا تذرنی فرداً و انت خیرالوارثین)
4- ایمان به «خیرالوارثین» بودن خداوند، با آرزوهای طبیعی مثل علاقه به فرزند و طلب آن از پروردگار، منافاتی ندارد. (لا تذرنی فرداً و انت خیرالوارثین)
5 - دعای انبیا مستجاب است. (فاستجبنا)
6- فرزند، عطیه الهی است. (و وهبنا له یحیی )
7- خداوند به اولیای خود نظر خاص دارد. سه بار کلمه «له» تکرار شده است. (فاستجبنا له - و وهبنا له - اصلحنا له)
8 - دست خداوند بسته نیست و می تواند زن نازا را هم شایسته ی باروری گرداند. (اصلحنا له زوجه)
9- انسان می تواند از طریق دعا نازائی را اصلاح کند. (فاستجبناله ووهبنا له)
10- سعادت کامل، زمانی است که همه ی اعضای خانواده در انجام کار خیر، با یکدیگر شریک، همفکر و همگام باشند. (انهم کانوا یسارعون فی الخیرات)
11- آنچه مایه ی ارزش بیشتر کارهای خوبست، سرعت و نشاط در انجام آنهاست. (یسارعون)
12- بیم و امید نسبت به خداوند (خوف و رجا)، دو عنصر ارزشمند، حتّی برای پیامبران است. (رغباً و رهباً)
13- در هنگام دعا باید خدا را با حالت خوف ورجا خواند. (یدعوننا رغباً و رهباً)
14- اولیای الهی، تنها در مقابل او سر تعظیم فرود می آورند. (لنا خاشعین) نه «خاشعین لنا»
15- کمالات انسانی زمانی با ارزش است که دائمی باشد نه زودگذر و موقت. (کانوا یسارعون، یدعوننا، و کانوا لنا خاشعین)
16- سرعت در کار خیر و دعا همراه با بیم و امید، در استجابت دعا مؤثر است. (فاستجبنا له ... کانوا یسارعون فی الخیرات و یدعوننا ...)
سوره انبیا آیه 91
(91)وَالَّتِی أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَنَفَخْنَا فِیهَا مِن رُّوحِنَا وَجَعَلْنَهَا وَابْنَهَآ ءَایَةً لِّلْعَلَمِینَ
و (بیاد آور مریم را، آن) زنی که دامان خویش را پاک نگاه داشت، پس ما از روح خود در او دمیدیم و او و پسرش (عیسی مسیح) را (آیت و) نشانه ای برای جهانیان قرار دادیم.
پیام ها:
1- محور در بیان مطالب قرآنی، ارائه الگوها و کمالات انسانی است و زن و مرد در آن فرقی ندارند. (التی احصنت فرجها)
2- الطاف الهی زمانی نازل می شود که قابلیّتی موجود باشد. (احصنت فرجها، فنفخنا)
3- پاکدامنی از برجسته ترین کمالات زن است. (احصنت فرجها)
4- وجود یک کمال در انسان، برکت های زیادی را به همراه می آورد. (احصنت فرجها، فنفخنا، روحنا، جعلناها، آیة للعالمین)
5 - پاکدامنی مادر می تواند او وفرزندانش را به بالاترین مقام ها برساند. (وجعلناها و ابنها آیة للعالمین)
6- مقام زن تا بدانجا می رسد که خداوند، او را همچون انبیا می ستاید و نشانه و آیت خویش در میان جهانیان قرار می دهد. (آیة للعالمین)
سوره انبیا آیه 92
(92) إِنَّ هَذِهِ أُمَّتُکُمْ أُمَّةً وَ حِدَةً وَأَنَاْ رَبُّکُمْ فَاعْبُدُونِ
همانا این، امت شماست، امتی یگانه، و من پروردگار شما هستم، پس مرا پرستش کنید.