سوره انبیا آیه 89
(89) وَزَکَرِیَّآ إِذْ نَادَی رَبَّهُ رَبِّ لَا تَذَرْنِی فَرْداً وَأَنتَ خَیْرُ الْوَرِثِینَ
وزکریّا (را یاد کن) آنگاه که پروردگارش را ندا داد: پروردگارا! مرا تنها مگذار و (فرزندی به عنوان وارث به من عطا فرما و البتّه که) تو خود، بهترین وارثان هستی.
سوره انبیا آیه 90
(90) فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَوَهَبْنَا لَهُ یَحْیَی وَأَصْلَحْنَا لَهُ زَوْجَهُ إِنَّهُمْ کَانُواْ یُسَرِعُونَ فِی الْخَیْرَتِ وَیَدْعُونَنَا رَغَباً وَرَهَباً وَکَانُواْ لَنَا خَشِعِینَ
پس (دعای) او را مستجاب کردیم و یحیی را به او بخشیدیم، و همسرش را (که نازا بود) برای او شایسته قرار دادیم (و این بخاطر آن بود که) همانا آنان در کارهای نیک، شتاب داشتند و مارا از روی امید و بیم می خواندند و در برابر ما فروتن بودند.
نکته ها:
انبیا با پیش آمدن هر مشکلی، به درگاه خداوند شتافته و گشایش آن را از پروردگار خویش خواستار می شدند. در آیات قبل به نمونه هایی از این درخواست ها برخورد داشتیم.**دعاهای حضرت نوح، ایوب، یونس را در آیات گذشته خواندیم.***
رسول خدا صلی الله علیه و آله هنگام جنگ خندق به درگاه خداوند چنین عرضه داشت: خدایا! تو عبیدةبن الحارث را روز بدر از من گرفتی و حمزه را روز اُحد، و این علیّ است. آنگاه این آیه را تلاوت فرمودند: (ربّ لا تذرنی فرداً و انت خیر الوارثین)**بحار، ج 38، ص 309.***
امام صادق علیه السلام درباره ی «رغباً و رهباً» فرمود: رغبت آن است که در حال دعا کف دست را به سوی آسمان قرار دهی و رهبت آن است که پشت دست ها به طرف آسمان نمایی.**کافی، ج 2، ص 497.***
پیام ها:
1- هرگز از رحمت الهی مأیوس نشویم. (و زکریا اذ نادی ) (خداوند حتّی به انسانی کهنسال همچون زکریا علیه السلام از همسری نازا فرزند عنایت می کند.)
2- ذکر کلمه ی «ربّ» و تکرار آن در دعا، درخواست ها را با اجابت مقرون می سازد. (نادی ربّه ربّ لا تذرنی)
3- در هنگام دعا، خداوند را با آن صفتی که با خواسته ما تناسب بیشتری دارد یاد کنیم. (لا تذرنی فرداً و انت خیرالوارثین)
4- ایمان به «خیرالوارثین» بودن خداوند، با آرزوهای طبیعی مثل علاقه به فرزند و طلب آن از پروردگار، منافاتی ندارد. (لا تذرنی فرداً و انت خیرالوارثین)
5 - دعای انبیا مستجاب است. (فاستجبنا)
6- فرزند، عطیه الهی است. (و وهبنا له یحیی )
7- خداوند به اولیای خود نظر خاص دارد. سه بار کلمه «له» تکرار شده است. (فاستجبنا له - و وهبنا له - اصلحنا له)
8 - دست خداوند بسته نیست و می تواند زن نازا را هم شایسته ی باروری گرداند. (اصلحنا له زوجه)
9- انسان می تواند از طریق دعا نازائی را اصلاح کند. (فاستجبناله ووهبنا له)
10- سعادت کامل، زمانی است که همه ی اعضای خانواده در انجام کار خیر، با یکدیگر شریک، همفکر و همگام باشند. (انهم کانوا یسارعون فی الخیرات)
11- آنچه مایه ی ارزش بیشتر کارهای خوبست، سرعت و نشاط در انجام آنهاست. (یسارعون)
12- بیم و امید نسبت به خداوند (خوف و رجا)، دو عنصر ارزشمند، حتّی برای پیامبران است. (رغباً و رهباً)
13- در هنگام دعا باید خدا را با حالت خوف ورجا خواند. (یدعوننا رغباً و رهباً)
14- اولیای الهی، تنها در مقابل او سر تعظیم فرود می آورند. (لنا خاشعین) نه «خاشعین لنا»
15- کمالات انسانی زمانی با ارزش است که دائمی باشد نه زودگذر و موقت. (کانوا یسارعون، یدعوننا، و کانوا لنا خاشعین)
16- سرعت در کار خیر و دعا همراه با بیم و امید، در استجابت دعا مؤثر است. (فاستجبنا له ... کانوا یسارعون فی الخیرات و یدعوننا ...)
سوره انبیا آیه 91
(91)وَالَّتِی أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَنَفَخْنَا فِیهَا مِن رُّوحِنَا وَجَعَلْنَهَا وَابْنَهَآ ءَایَةً لِّلْعَلَمِینَ
و (بیاد آور مریم را، آن) زنی که دامان خویش را پاک نگاه داشت، پس ما از روح خود در او دمیدیم و او و پسرش (عیسی مسیح) را (آیت و) نشانه ای برای جهانیان قرار دادیم.
پیام ها:
1- محور در بیان مطالب قرآنی، ارائه الگوها و کمالات انسانی است و زن و مرد در آن فرقی ندارند. (التی احصنت فرجها)
2- الطاف الهی زمانی نازل می شود که قابلیّتی موجود باشد. (احصنت فرجها، فنفخنا)
3- پاکدامنی از برجسته ترین کمالات زن است. (احصنت فرجها)
4- وجود یک کمال در انسان، برکت های زیادی را به همراه می آورد. (احصنت فرجها، فنفخنا، روحنا، جعلناها، آیة للعالمین)
5 - پاکدامنی مادر می تواند او وفرزندانش را به بالاترین مقام ها برساند. (وجعلناها و ابنها آیة للعالمین)
6- مقام زن تا بدانجا می رسد که خداوند، او را همچون انبیا می ستاید و نشانه و آیت خویش در میان جهانیان قرار می دهد. (آیة للعالمین)