سوره انبیا آیه 85
(85) وَإِسْمَعِیلَ وَإِدْرِیسَ وَذَا الْکِفْلِ کُلٌّ مِّنَ الصَّبِرِینَ
و اسماعیل و ادریس و ذی الکفل (را یاد کن که) همه از شکیبایان بودند.
سوره انبیا آیه 86
(86) وَأَدْخَلْنَهُمْ فِی رَحْمَتِنَآ إِنَّهُم مِّنَ الصَّلِحِینَ
و ما آنانرا در رحمت خویش وارد ساختیم. بدرستی که آنان از شایستگان بودند.
نکته ها:
اسماعیل علیه السلام فرزند برومند حضرت ابراهیم و جدّ بزرگوار رسول گرامی اسلام است. او زیباترین حماسه ی اطاعت از فرمان حقّ و صبر بر دستور الهی را در ماجرای رؤیای صادقه ی کشتن او توسط پدرش به نمایش گذاشت.
حضرت ادریس جدّ حضرت نوح و اوّلین کسی است که به طرح علم نجوم پرداخت، طرز دوختن لباس را به دیگران آموخت و با قلم، خط نوشت و به نویسندگی پرداخت. گفته اند که سی صحیفه بر او نازل شد و سرانجام به آسمان ها بالا رفت و اکنون نیز زنده است.**تفسیر اطیب البیان.*** (و رفعناه مکاناً علیاً)**مریم، 57.***
حضرت ذوالکفل علیه السلام یکی از پیامبران الهی است که بعد از حضرت سلیمان و قبل از حضرت عیسی زندگی می کرده است.**تفسیر اطیب البیان. ***چنانکه مشهور است قبر او در مسیر کربلا به نجف قرار دارد.
در تفسیر تبیان می خوانیم: چون این پیامبر الهی با خود عهد کرده بود که روزها را روزه بگیرد و شب ها را به عبادت بپردازد، و تنها از روی حقّ قضاوت نماید و جز برای رضای خداوند خشمگین نشود و تا آخر به آنچه متکفّل شده و تعهّد کرده بود وفادار ماند، او را «ذاالکفل» یعنی «دارای تعهّد» نامیدند. بعضی نیز همچون فخر رازی معتقدند که «ذاالکفل» لقب حضرت الیاس پیامبر است و مشهور به این نام و یکی از صالحان بوده است، ولی ما با عنایت به روایتی که در تفسیر مجمع البیان از عبدالعظیم حسنی از امام جواد علیه السلام نقل شده که خداوند برای هدایت انسان ها یکصد و بیست چهار هزار پیامبر مبعوث فرمود که از این میان، سیصد و سیزده نفر آنان مرسل هستند و ذی الکفل یکی از آن مرسلین است، ذی الکفل را نه لقب حضرت الیاس، بلکه یکی از انبیا و مرسلین می دانیم.
حضرت اسماعیل علیه السلام در مقابل فرمان الهی مبنی بر ذبح او توسط پدرش صبر کرد و حضرت ادریس نیز 365 سال مردم را به دین حقّ دعوت نمود، امّا کسی به او ایمان نیاورد.**تفسیر اطیب البیان.***
پیام ها:
1- نام بزرگان را زنده نگاه داریم و کمالات آنانرا بازگو نماییم. (و اسماعیل و ...)
2- صبر، خصلت ارزشمندی است که خداوند، دارندگان آن را می ستاید. (من الصابرین)
3- صبر، زمینه ساز ورود انسان در رحمت الهی است. (الصابرین و ادخلناهم فی رحمتنا)
4- کسب درجات و مقامات، پس از موفّقیّت در آزمایشات الهی است. (الصابرین و ادخلناهم)
5 - برخورداری از رحمت الهی در گرو عمل صالح است. (ادخلناهم - من الصالحین)
6- صبر و صلاح، از صفات انبیا است، و هر که به آنها متصف باشد، نشان از پیامبران دارد. (و اسماعیل و ... من الصابرین - من الصالحین)
سوره انبیا آیه 87
(87) وَذَا النُّونِ إِذ ذَّهَبَ مُغَضِباً فَظَنَّ أَن لَّن نَّقْدِرَ عَلَیْهِ فَنَادَی فِی الظُّلُمَتِ أَن لَّا إِلَهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَنَکَ إِنِّی کُنتَ مِنَ الظَّلِمِینَ
و ذوالنون (یونس را به یاد آور) آن هنگام که خشمگین (و با قهر از میان مردم بیرون) رفت و گمان کرد که (آسوده شد و) ما بر او تنگ نخواهیم گرفت، (امّا همین که در کام نهنگ فرو رفت و سبب آن را دانست) پس در آن تاریکیها ندا داد که (خداوندا!) جز تو معبودی نیست، تو پاک و منزهی (و) همانا من از ستمکاران بودم (و نمی بایست مردم را بخاطر سرسختی شان رها کرده و تنها بگذارم).