سوره انبیا آیه 71
(71) وَنَجَّیْنَهُ وَلُوطاً إِلَی الْأَرْضِ الَّتِی بَرَکْنَا فِیهَا لِلْعَلَمِینَ
و ما، او (ابراهیم) ولوط را (از شرّ کافران) به سرزمینی که در آنجا برای همه جهانیان برکت نهادیم، نجات دادیم.
سوره انبیا آیه 72
(72) وَوَهَبْنَا لَهُ إِسْحَقَ وَیَعْقُوبَ نَافِلَةً وَکُلًّا جَعَلْنَا صَلِحِینَ
وبه او (ابراهیم) اسحاق و یعقوب را به عنوان نعمتی افزون بخشیدیم و همه را از صالحان قرار دادیم.
نکته ها:
دشمن می خواست ابراهیم را نابود کند (ارادوا به کیداً) امّا ما نه تنها او را نجات دادیم (نجّیناه) بلکه به او نسل با برکتی بخشیده (و وهبنا له) و همه آنها را نیز از صالحان و شایستگان قرار دادیم. (و کلاًّ جعلنا صالحین)
اینکه نام اسحاق علیه السلام در این آیه ذکر شد، ولی از اسماعیل علیه السلام که فرزند اوّل حضرت ابراهیم است، نامی به میان نیامد، شاید بخاطر توجّه دادن به تولّد عجیب و فوق العاده ی اسحاق باشد که با اراده ی الهی از مادری نازا یعنی ساره، آن هم در سن پیری بدنیا آمده است.
پیام ها:
1- خداوند، اولیای خود را رها نمی کند. (و نجینّاه و لوطاً)
2- کسی که از کوه آتش و دریای دشمن نترسد، به منطقه مبارک خواهد رسید. (الی الارض التی بارکنا)
3- نجات الهی در گرو تلاش و هجرت انسان است. (نجینا ... الی الارض)
4- نوادگان، عطیّه الهی هستند. (یعقوب نوه ابراهیم است) (وهبنا له)
5 - زمین ها یکسان نیستند. (الارض الّتی بارکنا) گاهی قطعه زمینی برای همه جهانیان برکت دارد. (للعالمین)
(بعضی مبارک بودن زمین ها را بخاطر سکونت اولیای خدا در آنها می دانند، ولی این آیه، برکت را به خود زمین نسبت داده است.)
6- برکت بدست خداست. (بارکنا)
7- ایمان و عمل صالح، علاوه بر خود شخص، در نسل او نیز بازتاب و اثر دارد. (وهبنا له اسحاق ... کلا جعلنا صالحین)
8 - افراد و نسل مبارک می بایست در سرزمین مبارک باشند. (الی الارض التی بارکنا - کّلاً جعلنا صالحین)
9- فرزند، عطیه ی الهی است (وهبنا) ولی آنچه از وجود فرزند مهم تر است، صالح بودن اوست. (کّلاً جعلنا صالحین)
10- صالح بودن، شرط اساسی در رهبری و نبوت است. (کّلاً جعلنا صالحین)
سوره انبیا آیه 73
(73) وَجَعَلْنَهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَیْنَآ إِلَیْهِمْ فِعْلَ الْخَیْرَتِ وَ إِقَامَ الصَّلَوةِ وَإِیتَآءَ الزَّکَوةِ وَکَانُواْ لَنَا عَبِدِینَ
وآنان را پیشوایانی قرار دادیم که به فرمان ما (مردم را) هدایت می کردند و به آنان، انجام کارهای نیک و برپایی نماز و پرداخت زکاة را وحی کردیم و آنان فقط عبادت کنندگان ما بودند.
پیام ها:
1- امامت نیز همچون نبوت، باید با انتخاب خداوند باشد. (جعلناهم ائمة)
2- پیامبران بزرگ علاوه بر مقام رسالت (رساندن پیام وحی)، امامت و رهبری جامعه را نیز بر عهده داشته اند. (جعلناهم ائمة)
3- اگر امامت با زور و قلدری بدست آید، دعوت به دوزخ است (ائمّة یدعون الی النار)، امّا اگر خداوند آن را عنایت فرمود، مبارک و در مسیر حقّ خواهد بود. (جعلناهم ائمة یهدون بامرنا)
4- هدایت کردن انبیا، نه از پیش خود و سلیقه شخصی است، (ما ینطق عن الهوی)**نجم، 3.*** بلکه با فرمان خداست. (یهدون بامرنا)
5 - توجّه به انجام کارهای خیر، از الطاف ویژه الهی است. (اوحینا الیهم فعل الخیرات)
6- نماز و زکات در میان کارهای خیر، جایگاه ویژه ای دارند. (فعل الخیرات و اقام الصلوة و ایتاء الزکاة)
7- نماز وزکات، دورکن اساسی در همه ادیان بوده است. (اقام الصلوة وایتاءالزکاة)
8 - بدون نماز و زکات، انسان به درجه بندگی خدا نمی رسد. (اقام الصلوة و ایتاء الزکاة و کانوا لنا عابدین)
9- رهبران الهی، بندگان مخلص خدا هستند. (کانوا لنا عابدین)
10- نعمت های الهی، ما را از بندگی خدا غافل نسازد. (وهبنا له... کانوا لنا عابدین)
(انبیا با اینکه به مقام رهبری (جعلناهم ائمة) نائل آمدند، امّا با این وجود، باز بنده ی خدا هستند. (و کانوا لنا عابدین)
11- دین از سیاست جدا نیست. (جعلناهم ائمّة یهدون بامرنا... کانوا لنا عابدین)
12- رهبر باید به آنچه هدایت می کند، عامل باشد. (ائمّةیهدون...کانوا لناعابدین)