سوره انبیا آیه 53
(53) قَالُواْ وَجَدْنَآ ءَابَآءَنَا لَهَا عَبِدِینَ
(آنان در پاسخ) گفتند: ما پدرانمان را بر پرستش آنها یافته ایم!
سوره انبیا آیه 54
(54) قَالَ لَقَدْ کُنتُمْ أَنتُمْ وَءَابَآؤُکُمْ فِی ضَلَلٍ مُّبِینٍ
(ابراهیم) گفت: به تحقیق که شما و پدرانتان در گمراهی آشکار بوده و هستید!
نکته ها:
در آیات گذشته، سخن پیرامون تورات و قرآن بود، امّا در این آیه خداوند می فرماید: فرستادن پیامبران و کتب آسمانی، مسئله جدیدی نیست و ما پیش از اینها نیز در زمان ابراهیم علیه السلام برنامه ی دعوت منحرفان را داشتیم.
با نگاهی به تاریخچه بت پرستی، بدست می آید که ساختن مجسّمه در ابتدا، جنبه یادبود بزرگان را داشته که تدریجاً حالت قداست به خود گرفته و به صورت پرستش آنها درآمده است.**تفسیر نمونه.***
کلمه ی «تماثیل» جمع «تمثال» به معنای مجسّمه های بی روح است.
پیام ها:
1- انبیا پیش از مبعوث شدن، مورد توجّه خداوند هستند. (من قبل وکنّا به عالمین)
2- رشد واقعی آن است که انسان را به یکتاپرستی برساند. (رشده... اذ قال لابیه...)
3- حضرت ابراهیم خود آمادگی پذیرش رشد را داشت. (رشده) و نفرمود: «رشداً». (استعدادها وظرفیت های وجودی انسان ها برای رشد متفاوت است)
4- در نهی از منکر، شرط سنّی وجود ندارد. (قال لابیه)
5 - نهی از منکر را از نزدیکان خود شروع کنیم. (قال لابیه)
6- در نهی از منکر، تعداد ملاک نیست، گاه می بایست یک نفر در مقابل یک گروه قرار گیرد. (قال لابیه و قومه)
7- در نهی از منکر، ابتدا به نهی از بزرگ ترین منکرات بپردازیم. (قال ما هذه التماثیل)
8 - یکی از شیوه های موفّق در نهی از منکر، مخاطب قرار دادن وجدان هاست. (ما هذه التماثیل)
9- باطل ها و منکرات را تحقیر کنیم. (ما هذه التماثیل)
10- در نهی از منکر، مردم را از شخصیّت و کرامت انسانی شان آگاه سازیم. (انتم لها عاکفون) و نفرمود (تعکفونها)
11- جلوه رشد در مبارزه با خرافات و ترک آن است. (رشده اذقال ...)
12- پدران، زمینه ساز انحرافات نسل خود هستند. (وجدنا آباءنا)
13- رفتار نیاکان در تربیت فرزندان مؤثر است، هرچند برآن سفارش هم نکنند. (وجدنا آباءنا)
14- تقلید کورکورانه، مذموم و ممنوع است. (انتم و آباءکم)
15- در نهی از منکر، خجالت کشیدن، کنایه گویی و رودربایستی، جایگاهی ندارد. (انتم و آباءکم فی ضلال مبین)
16- نه قدمت و نه کثرت، هیچکدام دلیلی بر حقّانیت نیست. (انتم و آباءکم فی ضلال مبین)
17- در عقائد باید تکیه گاه استدلال باشد نه راه نیاکان. (وجدنا آباءنا... آباءکم فی ضلال مبین)
18- تعصّب کور بر رفتار نیاکان، ممنوع است. (وجدنا آباءنا)
19- گمراهی، درجاتی دارد. (ضلال مبین)
سوره انبیا آیه 55
(55) قَالُواْ أَجِئْتَنَا بِالْحَقِّ أَمْ أَنتَ مِنَ اللَّعِبِینَ
(مشرکین به ابراهیم) گفتند: آیا تو سخن حقّی برای ما آورده ای یا اینکه شوخی می کنی؟!