سوره انبیا آیه 43
(43) أَمْ لَهُمْ ءَالِهَةٌ تَمْنَعُهُم مِّن دُونِنَا لَا یَسْتَطِیعُونَ نَصْرَ أَنفُسِهِمْ وَلَا هُم مِّنَّا یُصْحَبُونَ
یا برای آنان (کفّار) خدایانی است که آنان را در برابر (عذاب) ما حفظ کند؟ آنان، (خدایان ساختگی) قادر بر یاری (و حفظ) خودشان نیستند (تا چه رسد به دیگران)، و از جانب ما نیز همراهی نمی شوند.
پیام ها:
1- غیر خدا، نه از درون توان دفاع از خویش را دارد و نه از بیرون توان کمک به دیگران. (لایستطیعون نصر...)
2- نیازمند چگونه می تواند پرستش شود. (لا یستطیعون نصر انفسهم)
3- ذات نایافته از هستی بخش، کی تواند که شود هستی بخش. (آلهة... لایستطیعون نصر انفسهم و لا هم منّا یُصحبون)
سوره انبیا آیه 44
(44) بَلْ مَتَّعْنَا هَؤُلَا ءِ وَءَابَآءَهُمْ حَتَّی طَالَ عَلَیْهِمُ الْعُمُرُ أَفَلَا یَرَوْنَ أَنَّا نَأْتِی الْأَرْضَ نَنقُصُهَا مِنْ أَطْرَافِهَآ أَفَهُمُ الْغَلِبُونَ
با این وجود، ما آنها و پدرانشان را (از نعمت ها) کامیاب ساختیم تا آنجا که عمرشان طولانی شد (و مایه ی غرور وطغیان آنان گردید). آیا نمی بینند که ما به سراغ زمین آمده (و با مرگ و فنا) از اطراف آن می کاهیم؟ پس آیا ایشان (بر ما) غلبه دارند؟
نکته ها:
در اینکه مراد از عبارت «ننقصها من اطرافها» کم شدن اطراف زمین چیست، معانی مختلفی ذکر شده است:
الف: منظور، مرگ علما وفقدان آنهاست.**تفسیرصافی.***
ب: مقصود، انقراض امتها و نابودی ساکنان زمین است.**تفسیر المیزان.***
ج: با گسترش اسلام، از مناطق کفر نشین کاسته می شود.**تفسیر صافی.***
د: حجم زمین از نظر جغرافیایی روبه نقصان است.
پیام ها:
1- طول عمر وکامیابی به اراده خداست وهیچ معبودی درآن نقش ندارد. (متّعنا)
2- هر کامیابی، برای انسان ها و نیاکانشان، نشانه ی لطف الهی نیست. (بل متّعنا) (عمر طولانی و کامیابی نیاکان، شما را غافل نکند.)
3- خداوند برای عقوبت کافران عجله ای ندارد. (متعنا)
4- به هر طول عمری نباید دل خوش داشت. (حتی طال علیهم العمر) خداوند، طول عمر کافران را مهلتی برای ازدیاد گناهانشان قرار داده است. (انّما نملی لهم لیزدادوا اثماً)**آل عمران، 178.***
5 - آگاهی از تاریخ ملّت ها و تمدّن ها و عبرت گرفتن از آن، مورد ستایش است. (افلا یرون ...)
6- با مشاهده انقراض پی در پی ملتها، آیا باز هم کفّار، گمان پیروزی دارند؟ (ننقصها من اطرافها، افهم الغالبون)
سوره انبیا آیه 45
(45) قُلْ إِنَّمَآ أُنذِرُکُم بِالْوَحْیِ وَلَا یَسْمَعُ الصُّمُّ الدُّعَآءَ إِذَا مَا یُنذَرُونَ
بگو من فقط از طریق وحی به شما هشدار می دهم. امّا (ای پیامبر، بدان) کسانی که (نسبت به شنیدن حقّ) کر هستند، زمانی که انذار می شوند، آن را نمی شنوند!.
پیام ها:
1- بشارت وهشدار پیامبران بر مبنای آرای شخصی، حدس، گمان و خیالات انسانی نیست، بلکه بر اساس وحی قطعی الهی است. (انّما انذرکم بالوحی)
2- کسانی که از نعمت های الهی، استفاده صحیح نمی کنند، گویا از آن نعمت بی بهره اند. (الصّم) یعنی اگر کسی به ظاهر گوش دارد ولی حقّ را نمی شنود و یا چشم دارد ولی حقایق را نمی بیند، در واقع هم کر است و هم کور.
3- گاهی بی اثر بودن تبلیغ به خاطر قابلیّت نداشتن مردم است، نه آنکه در تبلیغ کننده یا روش او کمبودی است. (انذرکم... لا یسمع)
4- از هدایت بعضی باید مأیوس شد. (ولا یسمع الصم ...)
5 - بر سیه دل چه سود خواندن وعظ، نرود میخ آهنین بر سنگ. (ولایسمع الصم الدعاء)