سوره انبیا آیه 31
(31) وَجَعَلْنَا فِی الْأَرْضِ رَوَسِیَ أَن تَمِیدَ بِهِمْ وَجَعَلْنَا فِیهَا فِجَاجاً سُبُلاً لَّعَلَّهُمْ یَهْتَدُونَ
و در زمین، کوه های ثابت و استوار قرار دادیم تا (مبادا زمین) آنها (مردم) را بلرزاند و در لابلای کوه ها، (دره ها و) راههای فراخ پدید آوردیم، شاید که آنها راه یابند.
نکته ها:
کلمه ی «رواسی» جمع «راسیه» به معنای ثابت است و مقصود از آن در این آیه، کوه های پابرجا است. کلمه ی «تَمید» از «مید» به معنای اضطراب چیزهای بزرگ است. کلمه «فجاج» نیز به راههای پهن میان دو کوه گفته می شود، همانگونه که راههای باریک و تنگ بین کوه ها «شعب» نام دارد.**قاموس.***
برای کوه ها، فوائد بسیاری ذکر شده است، از جمله: نگهداری برف و ذخیره ی آب برای تابستان ها، جلوگیری از تندبادهای ناشی از جابجایی هوا، فراهم آوردن محیط مناسب برای پرورش گیاهان و جانوران، بهره دهی انواع سنگ ها برای بنای ساختمان، و ...
چگونه می توان باور کرد که خداوند حکیم برای جلوگیری از تزلزل زمین، کوه ها را قرار داده است، امّا برای پیشگیری از لغزش انسان ها در برابر حوادث، اولیا و پیشوایان صبور و قوی قرار نداده باشد؟!
پیام ها:
1- آفرینش کوه ها تصادفی نیست، بلکه بر اساس تدبیر الهی است. (جعلنا)
2- کوه ها مایه ی آرامش زمین اند. زمین بدون وجود کوه، به خاطر گازهای درونی و موادّ مذابّ، در معرض لرزشهای شدید قرار دارد. (رواسی ان تمیدبهم)
3- در لابلای موانع بزرگ نیز راههای نجات وجود دارد. (جعلنا فیها فجاجا)
4- راههای میان کوه ها، هم وسیله دستیابی به مناطق دیگر و هم عامل هدایت به حکمت الهی است. (لعلّهم یهتدون)
سوره انبیا آیه 32
(32) وَجَعَلْنَا السَّمَآءَ سَقْفاً مَّحْفُوظاً وَهُمْ عَنْ ءَایَتِهَا مُعْرِضُونَ
وآسمان را سقفی محفوظ قرار دادیم، و آنها از نشانه های آن روی گردانند.
نکته ها:
زمین دارای دو نوع حفاظت است، یکی از درون و دیگری از بیرون. یکی به واسطه کوه ها، از تحرکات و فشار گازهای درونی که باعث زلزله و لرزشهای شدید است، و دیگری بوسیله هوای آسمان و جوّی که گرداگرد زمین را فراگرفته است، از بمباران شبانه روزی شهاب سنگ ها، شعاع کشنده ی نور خورشید واشعه های مرگبار کیهانی که دائماً زمین را در معرض خطرناک ترین تهدیدها قرار می دهد.
شاید مراد از محفوظ بودن آسمان، حفاظت آسمان ها از آمد و رفت شیطان ها باشد، چنانکه در جای دیگر می فرماید: (و حفظناها من کل شیطان رجیم)**حجر، 17.***
پیام ها:
1- آفرینش آسمان روی حساب و هدف است. (جعلنا السماء سقفاً محفوظاً)
2- نه تنها زمین که آسمان ها نیز حفظ می شوند. (محفوظا) (حفظ می شوند از اینکه بر انسان ها سقوط کنند)
3- آسمان، هم حافظ است (سقفاً) و هم محفوظ. (محفوظا)
4- آسمان دارای نشانه هایی از قدرت و حکمت الهی است. (آیاتها)
5 - هر چه خداوند بر عبرت آموزی و هدایت پذیری از آیات و نشانه های قدرت خویش تأکید می فرماید، امّا انسان غافل و مغرو از آن اعراض می کند. (عن آیاتها معرضون)
سوره انبیا آیه 33
(33) وَهُوَ الَّذِی خَلَقَ الَّیْلَ وَالنَّهَارَ وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ کُلٌّ فِی فَلَکٍ یَسْبَحُونَ
و او کسی است که شب و روز و خورشید و ماه را آفرید (که) هر یک (از آنها) در مداری (معیّن)، شناور (و در حرکت) است.
نکته ها:
شب نیز همچون روز، مخلوق و مجعول الهی است، نظیر آیه ای که می فرماید: (خلق الموت و الحیاة)**ملک، 2.*** یعنی مرگ نیز مثل حیات دارای وجودی است که خداوند آن را خلق فرموده است.
در کلمه ی «کلّ» در این آیه چند احتمال است:
الف: نه تنها خورشید و ماه، بلکه همه ی کرات آسمانی در حرکت هستند.
ب: محلّ طلوع خورشید وماه در مواقع مختلف متعدّد است.**تفسیر لاهیجی.***
ج: شب و روز نیز مثل خورشید و ماه در حرکتند، زیرا اگر ما از بیرون از فضای زمین به کره ی زمین نگاه کنیم، شب را که همان سایه ی زمین است، به صورت یک مخروط و روز را به شکل یک استوانه ی روشن، در حال گردش به دور زمین خواهیم دید.**تفاسیر المیزان و نمونه.***
پیام ها:
1- بهترین راه خداشناسی، دقّت در آفریده های الهی است. (هو الّذی خلق...) زیرا طبیعت، همواره در اختیار همه ی انسان ها قرار دارد.
2- همه ی کرات دارای مداری هستند که در آن حرکت می کنند. (فی کلّ فلک...)