سوره انبیا آیه 2
(2) مَا یَأْتِیهِم مِّن ذِکْرٍ مِّن رَّبِّهِم مُّحْدَثٍ إِلَّا اسْتَمَعُوهُ وَهُمْ یَلْعَبُونَ
هیچ پند تازه ای از طرف پروردگارشان برای آنان نیامد، مگر اینکه آن را شنیدند و (باز) سرگرم بازی شدند.
نکته ها:
مسأله ی قدیم یا حادث بودن کلام خدا، از جمله مسائلی است که در زمان خلفای بنی عباس مطرح شد و مورد جرّ وبحث فراوان قرار گرفت. به نظر می رسد که طرح این بحث، بیشتر جنبه سیاسی داشت تا مردم را از امور اساسی و حقایق اصیل اسلامی و برخورد با حکّام ستمگر، منصرف سازند. بدیهی است که محتوای قرآن، از علم خداوند سرچشمه گرفته و قدیم است، ولی الفاظ آن که بر پیامبر صلی الله علیه و آله نازل شده، حادث و جدید است. به هر حال، این گونه مباحث، مشکلی را از افراد و جامعه حل نمی کند و امامان ما نیز از آن پرهیز داشته اند.**تفسیر نمونه.***
پیام ها:
1- تذکّرات الهی با تداوم و تکرار همراه است. (ما یأتیهم) (فعل مضارع)
2- تذکّر و تربیت، ملازم یکدیگرند. (ذکر من ربّهم)
3- قرآن، مایه ی ذکر است. (ذکر من ربّهم)
4- نوآوری در تذکّر، یک ارزش است. (ذکر من ربّهم محدث)
5 - گوش دادن وفهمیدن کافی نیست، پذیرش وعمل لازم است. (استمعوه و هم یلعبون)
6- سرچشمه لهو و لعب، غفلت و اعراض است. (فی غفلة معرضون - یلعبون)
7- زندگی به دور از وحی و یاد الهی، بازیچه ای بیش نیست. (و هم یلعبون)
سوره انبیا آیه 3
(3) لَاهِیَةً قُلُوبُهُمْ وَأَسَرُّواْ النَّجْوَی الَّذِینَ ظَلَمُواْ هَلْ هَذَآ إِلَّا بَشَرٌ مِّثْلُکُمْ أَفَتَأْتُونَ السِّحْرَ وَأَنتُمْ تُبْصِرُونَ
در حالی که دلهای آنان (از حقّ، غافل و به چیز دیگری) سرگرم است و کسانی که (کافر شدند و به خود) ستم کردند، مخفیانه نجوی می کنند که آیا این (مرد) جز بشری مثل شماست؟ آیا با اینکه می بینید به سوی سحر می روید؟!
پیام ها:
1- سرگرمی به مسائل بی ارزش انسان را از توجّه به مسائل اصلی مثل حساب و قیامت غافل می کند. (و هم فی غفلة... لاهیة قلوبهم)
2- افراد منحرف، انحراف خود را توجیه می کنند. (بشر مثلکم افتأتون السحر)
3- تا دل از خدا غافل نشود، انسان، آیات الهی را به بازی نمی گیرد. (یلعبون - لاهیة قلوبهم)
4- مخالفان انبیا، در پنهان توطئه می کنند ومعجزات را سحر وجادو می شمرند. (و اسروا النجوی - افتأتون السحر)
5 - کفّار با پوشاندن حقایق، نسبت به خود و دیگران ظلم می کنند. (ظلموا)
6- تهمت ستمگران به انبیا نشانه آن است که مکتب انبیا ظلم ستیز است. (الذین ظلموا... هل هذا الابشرٌ)
7- زندگی انبیا در میان مردم وبسیار ساده و عادّی بود. (بشر مثلکم)
سوره انبیا آیه 4
(4) قَالَ رَبِّی یَعْلَمُ الْقَوْلَ فِی السَّمَآءِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ
(پیامبر) گفت: پروردگار من، هر سخنی که در آسمان و زمین باشد می داند. او شنوای داناست.
پیام ها:
1- پیامبران در مقابل توطئه ها و تهمت ها، به خداوند توکّل می کنند. (قال ربی یعلم القول)
2- هر چند دشمنان، در توطئه، نجوا و مخفی کاری می کنند (و اسرّوا النجوی)، امّا خداوند همه چیز را می داند و پنهان و آشکار، برای او یکی است. (یعلم القول فی السماء والارض)
3- توجّه به علم خداوند، سبب کنار گذاشتن توطئه ها و نجوی ها است. (و اسرّوا النجوی ... ربّی یعلم ...)