سوره طه آیه 125
(125) قَالَ رَبِّ لِمَ حَشَرْتَنِی أَعْمَی وَقَدْ کُنتُ بَصِیراً
(در قیامت خواهد) گفت: پروردگارا! چرا مرا نابینا محشور کردی در حالی که من (در دنیا) بینا بودم؟!
نکته ها:
آیه ی قبل بشارت به پیروان حقّ می داد، ولی این آیه هشدار واخطار به روی گردانان از حقّ، تا بیم و امید در کنار هم مطرح شده و مؤثّر باشد.
در روایات، رها کردن خط ولایت اهلبیت علیه السلام یا ترک کردن فریضه ی حج، مصداق اعراض از یاد خدا شمرده شده است.**تفسیر نورالثقلین.***
مراد از سختی و تنگی زندگی، نداشتن نیست، بلکه بسیاری از سرمایه داران به خاطر حرص، ترس و دلهره، در فشار و تنگنا زندگی می کنند.**تفسیر نمونه.***
سؤال: کور بودن مجرمین، با آیه (اقرء کتابک)**اسراء، 14.*** که خواندن نامه اعمال نیاز به چشم دارد، چگونه قابل جمع است؟
پاسخ: چون در قیامت مواقف متعدّد است، ممکن است در موقفی بینا و در موقف دیگر اعمی باشند.
روایات متعدّدی مراد از کوری در قیامت را ندیدن راه حقّ وخیر دانسته اند.**من لایحضره الفقیه، ج 2، ص 447.***
امام سجاد علیه السلام پس از تلاوت آیه ی (مَن اعرض... ضنکاً) فرمودند: قسم به خداوند! همانا قبر، باغی از باغ های بهشت یا گودالی از گودال های جهنّم است.**بحار، ج 7، ص 104.*** بنابراین دامنه معیشت تنگ تا برزخ نیز ادامه دارد.
پیام ها:
1- انسان ها در انتخاب آزادند. (من اعرض)
2- فطرت انسان بر خداپرستی است، انبیا و ادیان آسمانی تنها آن را یادآوری می کنند. (عن ذکری)**«ذکر» یادآوری چیزی است که انسان فراموش کرده است.***
3- دوری از یاد خدا مایه اضطراب، حیرت و حسرت است، هر چند تمکّن مالی بالا باشد. (من اعرض ...)
4- زندگی آرام و شیرین، فقط در پرتو یاد و ذکر خداست. (من اعرض عن ذکری)
5 - معنویت در زندگی مادّی نیز نقش مهمی دارد. (ومن اعرض عن ذکری فان له معیشة ضنکا)
6- کسی که در دنیا چشم جانش را بر روی حقایق بست، در قیامت کور محشور خواهد شد. (من اعرض - یوم القیامة اعمی)
7- بی ایمان، هم در دنیا زندگی مشقّت بار دارد و هم در آخرت از نعمت دیدن محروم است. (من اعرض - معیشة ضنکا - یوم القیامة اعمی)
سوره طه آیه 126
(126) قَالَ کَذَلِکَ أَتَتْکَ ءَایَتُنَا فَنَسِیتَهَا وَکَذَلِکَ الْیَوْمَ تُنسَی
(وخداوند در جواب خواهد) فرمود: همان گونه که آیات ما به تو رسید وتو آنها را فراموش کردی، امروز هم همانطور فراموش گردیده ای.
سوره طه آیه 127
(127) وَکَذَلِکَ نَجْزِی مَنْ أَسْرَفَ وَلَمْ یُؤْمِن بَِایَتِ رَبِّهِ وَلَعَذَابُ الْأَخِرَةِ أَشَدُّ وَأَبْقَی
و ما این گونه هر کس را که افراط واسراف کند و به آیات پروردگارش ایمان نیاورد جزا می دهیم وقطعاً عذاب آخرت سخت تر وپایدارتر است.
نکته ها:
از مصادیق روشن یاد خدا، نماز است، خداوند می فرماید: (اقم الصلوة لذکری)**طه، 14. ***و بدیهی است که هر کس خدا را یاد کند، خداوند هم او را یاد خواهد کرد، این وعده ی الهی است که (اُذکرونی اَذکرکم)**بقره، 152. ***و قهراً کسانی که خدا را فراموش کنند، خداوند نیز آنان را رها خواهد کرد. (و کذلک الیوم تنسی)
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: کسی که قرآن بخواند و عمل نکند، خداوند او را کور محشور می کند. آن بنده می گوید: چرا مرا کور محشور کردی؟ خطاب می رسد او را به دوزخ ببرید.**وسائل، ج 6، ص 184.*** (و لعذاب الاخرة اشدّ و ابقی)
امام صادق علیه السلام درباره ی جمله (اتتک ایتنا) فرمود: امامان معصوم آیات خدا هستند و کسی که آنان را ترک کند، روز قیامت در آتش رها خواهد شد.**کافی، ج 1، ص 436.***
پیام ها:
1- کیفرهای الهی عادلانه است. (کذلک... نسیتها... تنسی)
2- اگر سرچشمه ی نسیان، بی اعتنایی باشد، عقوبت خواهد داشت و گرنه نسیانی که بدون اختیار باشد توبیخی ندارد. (فنسیتها)
3- خداوند ابتدا اتمام حجّت می کند، آنگاه قهر وعذاب. (اتتک ایاتنا... الیوم تنسی)
4- اسراف واستفاده نابجا از نعمت ها، زمینه ساز کفر است. (اسرف ولم یؤمن)