سوره طه آیه 116
(116) وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَئِکَةِ اسْجُدُواْ لِأَدَمَ فَسَجَدُواْ إِلَّا إِبْلِیسَ أَبَی
وزمانی که به فرشتگان گفتیم: برای آدم سجده کنید، پس همگی سجده کردند، مگر ابلیس که سرپیچی و امتناع کرد.
نکته ها:
این ششمین مرتبه ای است که از آغاز قرآن تاکنون به داستان آدم و ابلیس برمی خوریم، قبلاً نیز در سوره های بقره، اعراف، حجر، اسراء و کهف در این مورد اشاراتی شده بود.**تفسیر کبیر فخررازی.***
مراد از عهد و پیمان، همان فرمانِ نخوردن از گیاه مخصوص است و مراد از نسیان، دقّت نکردن در انجام فرمان، وگرنه فراموشی مطلق، عتاب و انتقاد ندارد. منظور از «عزم»، اراده ی محکم در برابر وسوسه های ابلیس است.
امام کاظم علیه السلام می فرماید: فرمان سجده و نافرمانی ابلیس، نوعی تسلّی و دلداری پیامبر اسلام است که اگر به فرمان تو عمل نشد نگران نباش که ابلیس فرمان مرا نیز اطاعت نکرد.**کافی، ج 1، ص 412.***
پیام ها:
1- خداوند، بشر را به حال خود رها نکرده است. (عهدنا الی آدم)
2- انسان موجودی است که به طور طبیعی در معرض خطر افراط وتفریط قرار دارد، مگر آنکه خداوند انسان را حفظ نماید. (لا تعجل - فنسی)
3- عزم بر انجام تکالیف الهی، لازم است. (لم نجد له عزما)
4- از عوامل مهم انحراف انسان، یکی غفلت از کرامت و مقام انسانیّت و دیگری غفلت از دشمن درونی و بیرونی است که قرآن بارها بر آن هشدار داده است. (و اذقلنا)
5 - سجده فرشتگان بر آدم، به دستور خداوند بر کرامت های والای آدم ونشانه ی برتری او بر آنها بود وگرنه ابلیس نمی گفت: «انَا خیر منه» (اسجدوا لآدم)
6- فرشتگان در انجام مأموریت الهی، لحظه ای درنگ نمی کنند. (فسجدوا)
سوره طه آیه 117
(117) فَقُلْنَا یََادَمُ إِنَّ هَذَا عَدُوٌّ لَّکَ وَلِزَوْجِکَ فَلَا یُخْرِجَنَّکُمَا مِنَ الْجَنَّةِ فَتَشْقَی
پس گفتیم: ای آدم! همانا این (ابلیس) دشمن تو وهمسر توست، پس (مواظب باش که با وسوسه هایش) شما را از بهشت بیرون نکند که به رنج و مشقّت خواهی افتاد.
سوره طه آیه 118
(118) إِنَّ لَکَ أَلَّا تَجُوعَ فِیهَا وَلَا تَعْرَی
(در صورتی که) همانا تو در آنجا (بهشت)، نه گرسنه می شوی و نه برهنه می مانی.