سوره طه آیه 87
(87) قَالُواْ مَآ أَخْلَفْنَا مَوْعِدَکَ بِمَلْکِنَا وَلَکِنَّا حُمِّلْنَآ أَوْزَاراً مِّن زِینَةِ الْقَوْمِ فَقَذَفْنَهَا فَکَذَلِکَ أَلْقَی السَّامِرِیُ
(مردم به موسی) گفتند: ما به میل و اراده ی خود خلاف وعده نکردیم، ولیکن از زیور آلات قومِ (فرعون، چیزها و) بارهایی بر ما نهاده شد، پس ما آنها را (در آتش) افکندیم پس اینگونه سامری (بر ما) القا کرد.
پیام ها:
1- گناهکاران برای فرار از مجازات، به بهانه هایی چون اجبار و اکراه و فشار خارجی پناه می برند. (ما اخلفنا موعدک بملکنا)
2- مال حرام، خرج کار حرام می شود. (من زینة القوم) (زیور آلاتی که فرعونیان از راه ظلم بدست آورده بودند و به ارث به بنی اسرائیل رسیده بود، سرانجام خرج ساخت بت وگوساله شد.)**تفسیر نمونه.***
3- چه بسا جلوه ها، زیورها واموال دنیا که برای انسان وزر ووبال است. (اوزاراً)
4- منحرفان از سرمایه ی خود مردم برای گمراه کردن آنان و رسیدن به اهداف شوم خویش استفاده می کنند. (من زینة القوم)
5 - جامعه ی سست ایمان و سلطه پذیر، با یک ترفند هنرمندانه همه چیز خود را می بازد. (فکذلک القی السامری)
6- تلقین منحرفان وهنرنمایی آنان در جامعه بی اثر نیست. (القی السامری)
7- شخص مجرم می کوشد تا گناه را به گردن دیگران بیندازد. (القی السامری)
8 - بزرگ ترین ضربه ها را عوامل خودی منحرف می زنند. (السامری)
سوره طه آیه 88
(88) فَأَخْرَجَ لَهُمْ عِجْلاً جَسَداً لَّهُ خُوَارٌ فَقَالُواْ هَذَآ إِلَهُکُمْ وَ إِلَهُ مُوسَی فَنَسِیَ
پس (سامری) برای آنها پیکر گوساله ی نری که دارای صدایی بود پدید آورد، آنگاه (با پیروانش به مردم) گفتند: این خدای شما و خدای موسی است. پس سامری (خدا و همه ی تعلیمات موسی را) فراموش کرد.
سوره طه آیه 89
(89) أَفَلَا یَرَوْنَ أَلَّا یَرْجِعُ إِلَیْهِمْ قَوْلًا وَلَا یَمْلِکُ لَهُمْ ضَرّاً وَلَا نَفْعاً
پس آیا نمی بینند که (این گوساله) برایشان پاسخی ندارد و مالک (هیچ گونه) سود و زیانی برای آنها نیست؟!
نکته ها:
از جمله هنرهای سامری این بود که چگونگی ساخت گوساله را به مردم نشان نداد و مردم یکدفعه با پیکر گوساله ای صدادار مواجه شدند. «فاخرج»
بنی اسرائیل نیندیشیدند که اگر گوساله قابل پرستیدن است، خود سامری که سازنده ی آن است به طریق اولی قابل پرستش است.
پیام ها:
1- هنری که با جامعه شناسی و روانشناسی همراه باشد، مؤثّرتر است. (فاخرج لهم عجلاً) (عامل موفّقیت سریع سامری در جلب توجّه بنی اسرائیل، شناختِ زمینه های بت پرستی و گاوپرستی در آن جامعه وحضور نداشتن رهبر بود.)
2- هنر در اختیار افراد منحرف، همچون تیغ در کف زنگی مست، مهلک و خطرناک است و گوساله سامری می شود. (القی السامری)
3- مجسمه سازی، ذوب فلزات وریخته گری، سابقه طولانی دارد. (عجلاًجسداً)
4- بزرگ ترین خطری که هر امّت و انقلابی را تهدید می کند، ارتجاع، ارتداد و انحراف فرهنگی و عقیدتی است. (هذا الهکم)
5 - فطرت همه ی انسان ها بر خداپرستی است، انبیا علیهم السلام راه صحیح و معبود واقعی را نشان می دهند، امّا سامری ها، کج راهه و گوساله ها را. (هذا الهکم)
6- اگر بزرگان و رهبران قوم با تهمت خراب شوند، راه برای خراب کردن دیگر افراد هموار می شود. (و اله موسی)
7- نتیجه ی فراموش نمودن احکام و دستورات الهی و جداشدن از رهبران دینی، انحراف و بدعاقبتی است. (فنسی) (می گویند: سامری از یاران موسی علیه السلام بود که تعهّدات خویش را در قبال او فراموش کرد.)**تفسیر نمونه.***
8 - راه ومکتب انبیا، استدلالی ومنطقی است. (افلا یرون... لایملک لهم نفعاً و لا ضرّاً) (عقل می گوید که معبود انسان باید قدرت جلب منفعت را برای انسان و دفع شرور را از او داشته باشد.)