سوره طه آیه 7
(7) وَإِن تَجْهَرْ بِالْقَوْلِ فَإِنَّهُ یَعْلَمُ السِّرَّ وَأَخْفَی
و اگر سخنت را آشکار بگویی (و یا پنهان کنی، تفاوتی ندارد)، پس همانا او اسرار (شما) و پنهان تر (از آن) را می داند.
سوره طه آیه 8
(8) اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ لَهُ الْأَسْمَآءُ الْحُسْنَی
(زیرا او) خدایی است که معبودی جز او نیست (و) بهترین نام ها برای اوست.
نکته ها:
در این چند آیه، چهار صفت از صفات بارز خداوند مطرح شده است؛
الف: خالقیّت. (خلق الارض والسموات)
ب: حاکمیّت. (علی العرش استوی )
ج: مالکیّت. (له ما فی السموات و ما...)
د: عالمیّت. (یعلم السّر و اخفی)
تسلّط پروردگار بر عرش که در سوره های دیگر قرآن با عبارت (استوی علی العرش) آمده است، کنایه از احاطه و سلطه خداوند بر جهان هستی است. مثلاً وقتی در فارسی می گویند: فلانی بر تخت نشست، و یا فلانی را از تخت به پایین کشیدند، یعنی او حاکم شد و یا قدرت و حکومت را از او گرفتند.
معمولاً همراه با عبارت «استوی علی العرش» و شبه آن، جمله ای می آید که به منزله ی تفسیر آن است، مانند:
(ثم استوی علی العرش یغشی اللیل النهار)**اعراف، 54.*** او بر عرش سلطه دارد و با شب، روز را می پوشاند؛ (ثم استوی علی العرش یدبّر الامر)**یونس، 3. ***او بر هستی احاطه دارد و امور را تدبیر می کند؛ (ثم استوی علی العرش یعلم ما یلج فی الارض و ما...)**حدید، 4.*** او بر هستی تسلّط دارد وهمه چیز را می داند؛ (ثم استوی علی العرش مالکم من دونه من ولّی)**سجده، 4.*** او بر عرش سلطه دارد و جز او سرپرستی نیست؛ ودر این آیه: (علی العرش استوی له ما فی السموات و ما فی الارض)
کلمه «ثَری » به معنای خاک نمناک است و «تحت الثری» شامل اموات، گنج ها و هر چیز دیگری که در خاک پنهان شده می باشد.
«اسماء حُسنی »**مفرد آمدن «الحسنی» با آنکه موصوف آن «اسماء» جمع است، شاید به دلیل مقدّر گرفتن کلمه ی «هذه» باشد، یعنی «هذه الاسماء الحسنی»، هرچند نمونه های دیگری نیز در قرآن هست، مانند: (مآرب اخری)، طه، 18 و (حدائق ذات بهجة) نمل، 60. تفاسیر مجمع البیان، طبری و تبیان.*** همان صفات خداوند است که بنا بر روایات، 99 اسم می باشد و اگر در دعا خداوند با این اسامی یاد شود، برکات و آثار فراوانی به همراه می آورد. اسمای الهی منحصر به اینها نیست و در بعضی ادعیه، مثل دعای جوشن کبیر، تا هزار اسم ذکر شده است. البتّه توسّل به این اسما، تنها حفظ و قرائت آنها نیست، بلکه باید خود را به آن صفات نزدیک کرد.**تفسیر نمونه.***
در روایات می خوانیم که امامان معصوم علیهم السلام فرموده اند: به خدا سوگند، ما اسماء حسنای الهی هستیم.**تفسیر نمونه.***
امام صادق علیه السلام فرمودند: «سرّ» آن چیزی است که در دل پنهان می کنی و «اخفی » آن است که از ذهنت عبور کرده، ولی آن را فراموش کرده ای.**تفسیر صافی.*** یعنی نه تنها از دیگران پنهان است، بلکه خود نیز از آن غافل شده ای.
خداوند بر همه چیز آگاه است، (یعلم السّر واخفی) غیب آسمان ها و زمین را می داند، (اعلم غیب السموات والارض)**بقره، 33.***، حمل ماده ی باردار را می داند، (یعلم ما تحمل کل انثی)**رعد، 8.***، هدف و معنای نگاه ها را می داند، (یعلم خائنة الاعین)**غافر، 19.***، خطورات قلبی را می داند، (یعلم ما فی قلوبکم)**احزاب، 51.*** و هیچ برگی از درخت نمی افتد مگر اینکه او می داند. (و ما تسقط من ورقة الاّ یعلمها)**انعام، 59.***
پیام ها:
1- تسلّط خداوند بر هستی، رحیمانه است، نه جبّارانه. (الرحمن علی العرش استوی)
2- نزول قرآن جلوه ای از رحمانیّت و اقتدار خداوند بر هستی است. (تنزیلا ممن خلق... الرحمن علی العرش استوی)
3- تسلّط خداوند بر همه ی هستی، یکسان است.**تفسیر نورالثقلین ؛ کافی، ج 1، ص 128.*** (علی العرش استوی)
4- خداوند، هم آفریدگار هستی است و هم نگهدار و حاکم برآن. (خلق ... علی العرش استوی)
5 - خداوند بر تمام آنچه دیدنی و نادیدنی است، آگاهی و مالکیّت مطلقه دارد. (له ما فی السموات... و ما تحت الثری)
6- یکی از راههای جلوگیری از منکرات، توجّه مردم به علم الهی بر پنهان و آشکار آنهاست. (یعلم السّر واخفی)
7- نام نیکو وزیبا چه در لفظ و چه در معنا، یک ارزش است و خداوند، هم خود جمیل است و هم بهترین و نیکوترین نام ها را دارد. (له الاسماء الحسنی)
سوره طه آیه 9
(9) وَهَلْ أَتَکَ حَدِیثُ مُوسَی
و آیا خبر موسی به تو رسیده است؟!