سوره مریم آیه 86
(86) وَنَسُوقُ الْمُجْرِمِینَ إِلَی جَهَنَّمَ وِرْداً
و مجرمان را (پیاده و) تشنه به سوی جهنّم می رانیم.
نکته ها:
«وَفد» به گروهی تازه وارد می گویند که برای زیارت یا طلب حاجت سواره می آیند. کلمه ی «وِرد» به معنای عطش است.
پیام ها:
1- صحنه های قیامت یاد کردنی است، قیامت روز ظهور تفاوت متّقین ومجرمین
است. (و یوم...)
2- نحوه ی حضور بهشتیان و ورود دوزخیان بسیار مهم است. (وفداً... ورداً)
3- مهم تر از بهشت، رحمت الهی است که بهشت یکی از جلوه های آن است. «الی الرّحمن» بجای «الی الجنّة» آمده است.
4- پرهیزکاران مهمان خدایند، (وفداً) ولی مجرمان به ذلّت روانه می شوند. (نسوق) متّقن با تشریفات ویژه و با استقبال ملائکه وارد بهشت می شوند.**شرح مفصّل این مراسم، در روایتی از رسول خدا صلی الله علیه و آله بیان شده است. کافی، ج 8، ص 95.***
5 - کلید بهشت تقوای الهی است. (نحشر المتّقین الی الرّحمن)
سوره مریم آیه 87
(87) لَا یَمْلِکُونَ الشَّفَعَةَ إِلَّا مَنِ اتَّخَذَ عِندَ الرَّحْمَنِ عَهْداً
آنان مالک شفاعت نیستند، مگر کسی که با خدای رحمان پیمانی بسته باشد.
نکته ها:
قرآن، برای شفاعت شرایطی قائل است و چنین نیست که هر کس هر چه را خواست شفیع خود قرار دهد. در قیامت، کفّار به هر دری می زنند و از هر کسی پناه می خواهند، ولی جواب منفی می شنوند.
ممکن است مراد از «عَهد»، همان عهد بندگی خدا و دوری از شیطان باشد که قرآن می فرماید: (الم اعهد الیکم یا بنی آدم ان لا تعبدوا الشیطان انّه لکم عدوّ مبین و ان اعبدونی هذا صراط مستقیم)**یس، 60 - 61.*** ای انسان ها! آیا از شما پیمان نگرفتم که از شیطان اطاعت نکنید که او برای شما دشمنی آشکار است و اینکه تنها مرا پرستش کنید که این صراط مستقیم است. و در جای دیگری می خوانیم: (لا تنفع الشفاعة الاّ من اذن له الرحمن و رضی له قولا)**طه، 109.*** در آن روز، شفاعت هیچ کس سودی نمی بخشد جز کسی که خداوند به او اجازه داده و به گفتار او راضی است.
در روایات، «عهد» به چند چیز تفسیر شده است از جمله:
الف: تعهّد به ولایت امیرالمؤمنین علیّ بن ابیطالب علیهما السلام و امامان پس از او.**تفسیر المیزان.***
ب: وصیّت هنگام مرگ که انسان مردم را گرد خود جمع کند و بگوید: من متعهّدم به «لا اله الاّ اللّه، محمّد رسول اللّه»، و حقانیّت بهشت و دوزخ.**تفسیر مجمع البیان.***
ج: تعهّد ومواظبت بر نمازهای شبانه روزی.**تفسیر المیزان.***
پیام ها:
1- شفاعت، دارای نظامی قانون مند و تحت نظارت خداوند است. (لایملکون الشفاعة الاّ مَن...)
2- کسی خودسرانه و از پیش خود قدرت و حقّ شفاعت ندارد. (لا یملکون)
3- شفاعت، جلوه ای از رحمت گسترده ی الهی است. (عند الرحمن عهدا)
4- افراد خاص ومتعهّد از طرف خداوند حقّ شفاعت دارند. (الاّ مَن اتّخذ عند الرّحمن عهدا)
سوره مریم آیه 88
(88) وَقَالُواْ اتَّخَذَ الرَّحْمَنُ وَلَداً
و (کفّار) گفتند: خدای رحمان (برای خود) فرزندی انتخاب کرده است.