سوره مریم آیه 44
(44) یَأَبَتِ لَا تَعْبُدِ الشَّیْطَنَ إِنَّ الشَّیْطَنَ کَانَ لِلرَّحْمَنِ عَصِیّاً
ای پدر! بندگی را پرستش مکن که شیطان نسبت به خدای رحمان عصیانگر است.
نکته ها:
مراد از عبادت شیطان، همان اطاعت و پیروی از اوست که انسان را بنده و برده او می گرداند.
پیام ها:
1- علم، مسئولیّت آور است. (جائنی من العلم)، (فاتّبعنی)
2- علم انبیا نیز محدود است. (من العلم)
3- کسی که نهی از منکر می کند باید خود عالم باشد. (جائنی من العلم... لاتعبد...)
4- در مواردی، تجلیل از خود لازم است. (قد جاءنی من العلم مالم یأتک)
5 - ریشه ی شرک، جهل است. (جاءنی من العلم مالم یأتک)
6- مردم باید پیرو عالم باشند. (جاءنی من العلم ... فاتّبعنی)
7- انسان خردسال می تواند امام بزرگسالان باشد. (فاتّبعنی)
8 - پیروی از انبیا قرار گرفتن در راه مستقیم است. (فاتّبعنی اهدک صراطاً سویّا)
9- در راه انبیا، افراط و تفریط نیست. (صراطاً سویّا)
10- در نهی از منکر، دلیل را هم بیان کنیم. (لا تعبد الشیطان... کان للرحمن عصیّا)
11- ولایت و دوستی شیطان خطرناک است. او که خدا را معصیت کرده بر سر ما چه خواهد آورد؟ (ان الشیطان کان للرحمن عصیّا) (خدایی که سرچشمه ی همه ی رحمت هاست، عصیانش چقدر قبیح است؟)
سوره مریم آیه 45
(45) یَأَبَتِ إِنِّی أَخَافُ أَن یَمَسَّکَ عَذَابٌ مِّنَ الرَّحْمَنِ فَتَکُونَ لِلشَّیْطَنِ وَلِیّاً
ای پدر! همانا من می ترسم که از جانب خدای رحمان عذابی به تو رسد، و تو برای شیطان دوست و یاور باشی.
پیام ها:
1- در دعوت و تبلیغ، با استفاده از عواطف، زمینه ی پذیرش را فراهم کنیم. (در این آیات، چهار مرتبه (یا ابت) آمده است)
2- انبیا دلسوز مردمند. (انّی اخاف)
3- انسان به جایی می رسد که سرچشمه ی رحمت را به غضب وامی دارد و خدای رحمان را خشمگین می کند. (عذاب من الرّحمن)
4- اگر بستگان پیامبر نیز منحرف باشند، به عذاب الهی مبتلا می شوند. (یا ابت انّی اخاف... عذاب)
5 - کسی که در راه مستقیم قرار نگیرد، در ولایت شیطان قرار می گیرد. (اهدک صراطاً سویّا ... فتکون للشیطان ولیّا)
6- اگر کسی را دوست داریم، نباید دشمن او را دوست بداریم. (للرّحمن عصیّا... للشیطان ولیّا)
سوره مریم آیه 46
(46) قَالَ أَرَاغِبٌ أَنتَ عَنْ ءَالِهَتِی یَإِبْرَهِیمُ لَئِن لَّمْ تَنتَهِ لَأَرْجُمَنَّکَ وَ اهْجُرْنِی مَلِیّاً
گفت: ای ابراهیم! آیا از خدایان من بیزاری؟ اگر از (این روش) دست برنداری قطعاً تو را سنگسار خواهم کرد و (اکنون) برای مدّتی طولانی از من دور شو.
نکته ها:
کلمه ی «مَلیّاً» از «اِملاء»، به معنای مهلت دادن طولانی است.
پیام ها:
1- گاهی باید عقاید خود را مخفی کرد. (گویا ابراهیم تا آن لحظه عقاید خود را حتّی از عموی خود مخفی داشته است. زیرا عمو با تعجّب با او سخن گفت.) (أراغب)
2- این آیه، مایه ی دلداری پیامبر است که اگر ابولهب، عموی تو کافر است، عموی ابراهیم نیز کافر بود. (قال أراغبٌ أنت)
3- انسان به جایی می رسد که حرف حقّ برایش تلخ و سبب تعجّب است. (أراغبٌ أنت)
4- نپذیرفتن سخن حقّ، از کوچک تر از خود، نشانه ی تکبّر است. (أراغبٌ أنت)
5 - کسی که یک خدای با شعور را نپذیرد، چند خدای بی شعور را خواهد پذیرفت. (آلِهتی)
6- حقّ گویی و مبارزه با سنت های باطل، آوراگی و محرومیّت به دنبال دارد. (لارجمنّک واهجرنی مَلیّا)