سیمای سوره مریم
سوره مریم نوزدهمین سوره ی قرآن، دارای نود و هشت آیه و در مکّه نازل شده است.**بعضی دو آیه 58 و 71 را مدنی می دانند.***
محتوای سوره را همچون سایر سوره های مکّی، مسائل مربوط به قیامت و سرنوشت مجرمان و پاداش نیکوکاران و قسمتی از سرگذشت زکریّا و مریم و عیسی بن مریم و یحیی و ابراهیم و اسماعیل و ادریس علیهم السلام تشکیل داده است.
در تفسیر المیزان می خوانیم: خداوند در دو آیه ی آخر این سوره می فرماید: هدف ما از نزول این سوره، بشارت و انذار است و این هدف در قالب زیبای داستان زندگی پیامبران آمده است.
نام مریم 34 بار در قرآن آمده است و خداوند نام هیچ زنی را با اسم خاص در قرآن ذکر نکرده، جز مریم و تنها سوره ای که به نام یک زن در قرآن نامیده شده، همین سوره مریم است.
در فضیلت تلاوت این سوره آمده است که هر کس مداومت به خواندن این سوره کند، از دنیا نمی رود مگر آنکه خداوند او را از نظر جان و مال و فرزند بی نیاز کند.**تفسیر مجمع البیان.*** البتّه شکی نیست با عمل به محتوای این سوره انسان خود را از دیگران بی نیاز خواهد دید.
بِسْمِ اللَّه الرَّحْمنِ الرَّحِیِمْ
به نام خداوند بخشنده مهربان
سوره مریم آیه 1
(1) کهیعص (2) ذِکْرُ رَحْمَتِ رَبِّکَ عَبْدَهُ زَکَرِیَّآ
کاف،ها، یا، عین، صاد. (در این سوره) یادی از لطف پروردگارت نسبت به بنده اش زکریّا (به میان آمده است).
سوره مریم آیه 3
(3) إِذْ نَادَی رَبَّهُ نِدَآءً خَفِیّاً
زمانی که پروردگارش را با ندایی پنهان خواند.
نکته ها:
«کهیعص»، از حروف مقطّعه قرآن است که در آن اسرار و رموزی نهفته ودر برخی دعاها خداوند را به این حروف سوگند می دهیم ومی گوییم: «بحقّ کهیعص» چنانکه حضرت علی علیه السلام در دعایی فرمودند: «اللهم نسئلک یا کاف ها یا عین صاد».**تفسیر مجمع البیان.***
«نداء» به معنای خواندن با صدای فریاد است و «خَفیّاً» به معنای پنهانی است نه آهسته، چون چنین ندایی آهسته نمی شود، ولی پنهانی می شود.**تفسیر نمونه.*** شاید دعای پنهانی زکریّا به خاطر استهزای مردم باشد که نگویند چرا این پیرمرد از خداوند فرزند می خواهد. (نداء خفیّا)
در حدیث آمده است: «خیر الدّعا الخفیّ» بهترین دعا، دعایی است که پنهانی باشد.**تفسیر مجمع البیان.***
نام «زکریّا» هفت مرتبه در قرآن آمده است، او از انبیای بنی اسرائیل و از فرزندان هارون، برادر موسی است.
پیام ها:
1- یادآوری نعمت های ویژه ی خداوند، عامل محبّت الهی است. (ذکر رحمت ربّک)
2- یاد اولیای خدا یک ارزش است. (ذکر... زکریّا)
3- عبادت ودعا، زمینه ی دریافت رحمت است. (رحمت ربّک... اذ نادی ربّه)
4- از نقش دعا در تحوّلات زندگی بشر غافل نشویم. (اذ نادی) پیامبران نیز برای حل مشکلات خویش به دعا روی می آورند.
5 - مؤمن هرگز احساس تنهایی نمی کند. (اذ نادی ربّه)
6- اگر خداوند بخواهد ندای مخفی بندگان خالص را برای تاریخ علنی می کند. (نداء خفیّا)
7- دعای پنهانی با ارزش تر است، چون به اخلاص نزدیک تر است. (نداء خفیّا)