سوره کهف آیه 43
(43) وَلَمْ تَکُن لَّهُ فِئَةٌ یَنصُرُونَهُ مِن دُونِ اللَّهِ وَمَاکَانَ مُنتَصِراً
و هیچ گروهی نداشت که او را در برابر (قهر) خدا یاری کنند و نمی توانست خودش را یاری کند.
سوره کهف آیه 44
(44) هُنَالِکَ الْوَلَیَةُ لِلَّهِ الْحَقِّ هُوَ خَیْرٌ ثَوَاباً وَخَیْرٌ عُقْباً
آنجا (ثابت شد که) ولایت و قدرت تنها از آنِ خدای حقّ است و (نزد) اوست بهترین پاداش و نیکوترین فرجام.
نکته ها:
قرآن بارها تأکید کرده که انسان، هنگام مواجهه با خطر و گسستن وسایل مادّی، رو به خدا می آورد و او را از عمق جان صدا می زند، در دریا وقتی گرفتار امواج می شود یا وقتی عذاب می آید، اظهار ایمان می کند. اینجا نیز وقتی آن شخص با باغ سوخته اش روبرو شد و فریادرسی نداشت، فهمید که ولایت حق، مخصوص خداوند یکتاست. «هنالک الولایة للّه الحق»
کلمه ی «ولایت» در این آیه، به معنای قدرت و نصرت می باشد.
پیام ها:
1- عاقبتِ اعتماد به غیر خدا، ناکامی است. (لم تکن له فئة ینصرونه)
2- هنگام فرارسیدن قهر خدا، مال و فرزند هر چند بسیار باشد به کار نمی آید. (ولم تکن له فئة ینصرونه) (از یاران دوران رفاه به هنگام خطر خبری نیست.)
3- قطعنامه ی همه ی حوادث تلخ، تنها یک جمله است و آن اینکه قدرت تنها از آنِ خداست. (هنالک الولایة للّه الحقّ)
4- ولایت های غیر الهی ناپایدار و باطل است، وتنها ولایت خدا ثابت و حقّ است. (الولایة لله الحق)
5 - چه محاسبه گر باشیم، چه دوراندیش، باید به سراغ خدا برویم. (هو خیرٌ ثواباً و خیرٌ عقباً)
6- نصرت الهی و حقانیّت خداوند، ضامن پرداخت بهترین پاداش و فرجام است. (هنالک الولایة لله الحق هو خیر ثوابا و خیر عقبا)
7- ملاک ارزشها، عاقبت و پاداش خوب است. (خیر ثوابا و خیر عقبا)
سوره کهف آیه 45
(45) وَاضْرِبْ لَهُم مَّثَلَ الْحَیَوةِ الدُّنْیَا کَمَآءٍ أَنزَلْنَهُ مِنَ السَّمَآءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ نَبَاتُ الْأَرْضِ فَأَصْبَحَ هَشِیماً تَذْرُوهُ الرِّیَحُ وَکَانَ اللَّهُ عَلَی کُلِّ شَیْ ءٍ مُّقْتَدِراً
و (ای پیامبر!) برای آنان زندگی دنیا را مثَل بزن که (در ناپایداری) همچون آبی است که از آسمان فرو فرستادیم، پس گیاه زمین به وسیله ی آن (چنان رشد کند وانبوه شود که) در هم فرو رود، پس ناگهان خشک شود، آن چنان که بادها پراکنده اش کنند و خداوند بر هر چیزی تواناست.
نکته ها:
در آیه، سخن از رویش وسرسبزی زمین وفرارسیدن قهر الهی وسوختن و خاکستر شدن آنهاست، تا درس عبرتی برای مردمان مغرور وغافل از خدا باشد.**نظیر این آیه در آیه ی 24 سوره ی یونس با تفصیل بیشتر و آیه 20 سوره ی حدید آمده است.***
آری، دنیا همچون گیاه بی ریشه ای است که با اندک بارانی سبز و با اندک بادی خشک می شود، البتّه آنچه باقی می ماند، عمل انسان است. چنانچه در دیوان منسوب به امیرالمؤمنین علیه السلام می خوانیم:
یا مَن بدنیاه اشتَغل - قد غَرّه طُول الأمل
پیام ها:
1- پیامبر خدا برای تربیت مردم، مأمور به استفاده از تمثیل است. (واضرب لهم مثل الحیاة الدنیا)
2- یکی از اصول تربیت و تبلیغ، استفاده از مثل های قابل فهم عموم و طبیعی باشد. (اضرب لهم مثل... کماء انزلناه...)
3- هر بهاری را خزانی و هر وصالی را فراقی است. (نبات... هشیماً)
4- به جلوه های زودگذر دنیا دلخوش و مغرور نشویم و به آینده ی پایدار بیندیشیم. (فاصبح هشیماً تذروه الریاح)