سوره اِسراء آیه 91
(91) أَوْ تَکُونَ لَکَ جَنَّةٌ مِّن نَّخِیلٍ وَعِنَبٍ فَتُفَجِّرَ الْأَنْهَرَ خِلَلَهَا تَفْجِیراً
یا برای تو باغی از خرما و انگور باشد که از میان آن، نهرها جاری گردانی.
نکته ها:
«یَنبوع»، به چشمه ای گفته می شود که خشک نشودو همواره بجوشد.
مشرکان که منکر اعجاز قرآن بودند، شرط ایمان آوردن خود را رسیدن به مادّیات قرار داده و توقّعات نابجایی از پیامبر داشتند. غافل از آنکه پیامبران، برای اثبات نبوّت خود معجزه انجام می دهند، نه برای اِشباع هوسهای مردم لجوج، یا سرگرمی و تفریح، یا فرار از کار و تلاش.
در واقع توقّع نابجا، قساوت، لجاجت، بهانه گیری، ناآگاهی به هدف و بی ادبی دست به دست هم می داد و سبب می شد که از پیامبر صلی الله علیه و آله درخواست های غیر منطقی داشته باشند، از قبیل: چشمه ی آب، باغ، رودخانه، سقوط آسمان، احضار خدا و فرشتگان، خانه ی طلا، پرواز به آسمان، نامه ی خصوصی از سوی خدا.
پیام ها:
1- هر کس به قدر فکرش درخواست دارد، ملاک نبوّت در دید مشرکان باغ و چشمه و مادّیات بود. (لن نؤمن لک حتی تفجر...)
2- هدف پیامبران، ارشاد مردم به توحید بود، ولی گروهی به فکر باغ و طلا و نقره بودند. (لن نؤمن لک حتّی تفجر لنا...)
3- هر درخواست و توقّعی منطقی نیست. از پیامبران و مبلغان مکتبی، توقّعات نابجا زیاد است. (حتی تفجر...)
سوره اِسراء آیه 92
(92) أَوْ تُسْقِطَ السَّمَآءَ کَمَا زَعَمْتَ عَلَیْنَا کِسَفاً أَوْ تَأْتِیَ بِاللَّهِ وَ الْمَلَئِکَةِ قَبِیلا
یا آسمان را همان گونه که می پنداری به صورت پاره هایی بر ما بیفکنی، یا خداوند و فرشتگان را در مقابل ما بیاوری.
سوره اِسراء آیه 93
(93) أَوْ یَکُونَ لَکَ بَیْتٌ مِّن زُخْرُفٍ أَوْ تَرْقَی فِی السَّمَآءِ وَلَن نُّؤْمِنَ لِرُقِیِّکَ حَتَّی تُنَزِّلَ عَلَیْنَا کِتَباً نَّقْرَؤُهُ قُلْ سُبْحَانَ رَبِّی هَلْ کُنتُ إِلَّا بَشَراً رَّسُولاً
یا برای تو خانه ای از زر و زیور باشد، یا در آسمان پرواز کنی و به پرواز و بالا رفتن تو (نیز) ایمان نخواهیم آورد تا آنکه کتابی برما فرود آوری که آن را بخوانیم. بگو: پروردگار من منزّه است. آیا جز این است که من بشری فرستاده شده ام؟!
نکته ها:
«کما زعمت» اشاره به تهدید و وعده ی عذابی است که پیامبر در سوره سبأ داشته است. (او تسقط علیهم کسفاً من السماء)**سبأ، 9.***
معجزه از شئون ربوبیّت خداوند و سرچشمه ی آن اراده و حکمت الهی است واز
شرایط معجزه آن است که بی هدف و بیهوده یا محال نباشد. درخواست های کفّار از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در این آیه بیهوده است. ساقط ساختن آسمان به نابودی همسر می انجامد و کسی نمی ماند تا ایمان آورد. احضار خدا و فرشتگان هم محال است، چون جسم نیستند تا احضار شوند و ما آنان را مشاهده کنیم.
پیام ها:
1- کفّار، لجوج و بی ادبند. در تعبیر (لن نؤمن) و(کمازعمت) نوعی بی ادبی است.
2- کفّار، تهدیدات انبیا را باور نداشتند. (کما زعمت)
3- درخواست های محال و بیهوده پذیرفته نمی شود. (تأتی باللّه)
4- حس گرایی مشرکان، دلیل توقعات نابجای آنان می باشد. (تسقط... تأتی)