سوره اِسراء آیه 75
(75) إِذاً لَّأَذَقْنَکَ ضِعْفَ الْحَیَوةِ وَضِعْفَ الْمَمَاتِ ثُمَّ لَا تَجِدُ لَکَ عَلَیْنَا نَصِیراً
آنگاه دو برابر (کیفر مشرکان) در زندگی و دو برابر در مرگ، عذابت می چشاندیم و برای خویش در برابر قهر ما یاوری نمی یافتی.
نکته ها:
پس از نزول این آیه، رسول خدا صلی الله علیه و آله این دعا را می خواندند: «الّلهم لاتَکلنِی الی نفسی طَرفَة عین»، خدایا! به اندازه ی چشم برهم زدنی مرا به خود وامگذار!
پیام ها:
1- خداوند، هم لطف دارد، هم قهر. (ثبّتناک، اذقناک)
2- رکون، (گرایش و اعتماد) به کفّار، از گناهان کبیره است، چون وعده ی عذاب درباره اش داده شده است. (ترکن الیهم... اذقناک)
3- کیفر کمترین لغزش رهبران، دو برابر دیگران است. هرچه مقام علمی و موقعیّت اجتماعی و معنوی انسان بیشتر باشد، مسئولیّت و خطر هم بیشتر است. (شیئاً قلیلاً... ضعف الحیوة)
4- اگر در قوانین کیفری، برای مسئولین جریمه ی سنگین تری وضع شود، خلاف عدالت نیست. (اذقناک ضعف الحیوة)
5 - در برابر قهر الهی حتّی برای پیامبر نیز هیچ قدرت و مقامی نمی تواند مانع ایجاد کند. (لاتجد لک علینا نصیراً)
6- تمایل به کفّار، سبب تنها ماندن انسان و محروم شدن از نصرت خداوند است. (ترکن الیهم... لاتجد... نصیراً)
سوره اِسراء آیه 76
(76) وَإِن کَادُواْ لَیَسْتَفِزُّونَکَ مِنَ الْأَرْضِ لِیُخْرِجُوکَ مِنْهَا وَإِذاً لَّا یَلْبَثُونَ خِلَفَکَ إِلَّا قَلِیلاً
وبسا نزدیک بود کافران (با نیرنگ یا غلبه) تو را از این سرزمین بلغزانند تا از آن بیرونت کنند، ودر آن هنگام، جز مدّت کمی پس از تو پایدار نمی ماندند (و به خاطر این ظلم گرفتار قهر الهی می شدند).
نکته ها:
این آیه، اشاره به آیه ی 30 سوره ی انفال است که می فرماید: یادآور زمانی را که کفّار نقشه می کشیدند تا تو را حبس کنند یا بکشند یا بیرونت کنند، آنان نیرنگ می زنند و خدا هم تدبیر می کند و خداوند بهترین تدبیر کنندگان است. (واذ یَمکر بِک الذّین کفروا لِیثبِتوک او یَقتلوک او یخرِجوک و یمکرون و یمکراللّه واللّه خیرالماکرین)
پیام ها:
1- پیامبر در معرض هرگونه خطر، توطئه، ترور، آوارگی وتبعید بود. (کادوا لیستفزّونک ...)
2- دشمنان مکتب، هدفشان قلع و قمع کردن اساس دین است و در این راه، به احدی حتی پیامبر رحم نمی کنند. (لیستفزّونک)
3- طرح کافران در مرحله اوّل، ایجاد رخنه در فکر واعتقاد رهبر است، (لیفتنونک عن الذی...) ودر مرحله بعد، شدّت عمل وتبعید واخراج اوست. (لیخرجوک...)
4- حضور پیامبر در میان مردم، مانع قهر الهی است و اگر آن حضرت را از خود دور و تبعید کنند، در فاصله کمی نابود می شوند. (لایلبثون خلافک الاّ قلیلا)
5 - قرآن کریم، هم از غیب خبر می دهد و هم با بیان ناکامی توطئه های دشمن به پیامبراکرم صلی الله علیه و آله تسلّی می دهد. (کادوا لیستفزّونک ... لایلبثون خلافک الاّ قلیلاً)
سوره اِسراء آیه 77
(77) سُنَّةَ مَن قَدْ أَرْسَلْنَا قَبْلَکَ مِن رُّسُلِنَا وَلَا تَجِدُ لِسُنَّتِنَا تَحْوِیلاً
این، سنّت (هلاکت طغیان گران) درباره ی پیامبرانی که پیش از تو فرستادیم جاری بوده است و برای سنّت ما هیچ تغییری نمی یابی.
نکته ها:
تأیید پیامبران و هلاکت کافران و ظالمان، سنّت الهی است که در سوره ی ابراهیم آیه ی 13 نیز آمده است: (قال الذّین کفروا لرسلهم لنخرجنّکم من ارضنا او لتعودنّ فی ملّتنا فاوحی الیهم ربّهم لنهلکنّ الظّالمین)، کفّار به پیامبرانشان گفتند: قطعاً ما شما را از سرزمین خود بیرون می کنیم، مگر آنکه به آیین ما درآیید، ولی خدا به آنان وحی کرد که ما قطعاً ستمگران را نابود می کنیم.
پیام ها:
1- سنّت های الهی چون براساس حکمت خداست، ثابت است و در طول تاریخ دگرگون نمی شود. (سنّة مَن قد ارسلنا)
2- توطئه کفّار وامدادهای غیبی خدا نسبت به پیامبران، ریشه ی تاریخی دارد. (سنّة مَن قد ارسلنا)
3- تحوّلات تاریخی براساس سنّت های ثابت الهی است. (لاتجد لسنّتنا تحویلاً)
4- خداوند، عادل است و در شرایط یکسان، مهر و قهرش نیز یکسان است. (لاتجد لسنّتنا تحویلاً)