سوره اِسراء آیه 65
(65) إِنَّ عِبَادِی لَیْسَ لَکَ عَلَیْهِمْ سُلْطَنٌ وَکَفَی بِرَبِّکَ وَکِیلاً
قطعاً تو بر بندگان (خالص) من تسلّطی نداری و حمایت ونگهبانی پروردگارت (برای آنان) کافی است.
نکته ها:
با آنکه همه ی مردم بندگان خدایند، ولی خداوند بعضی را از روی احترام و تکریم به خود نسبت داده است. (عبادی) همانگونه که در مورد اشیا و جامدات نیز چنین نسبتی داده شده است. «بیتی»
عِباد خدا، در آیه دیگری با ویژگی های ایمان وتوکّل، معرّفی شده اند که شیطان را بر آنان تسلّطی نیست. (اِنّه لیس له سلطانٌ علی الّذین آمنوا و علی ربّهم یتوکّلون)**نحل، 99. ***البتّه شیطان وسوسه می کند و تماس می گیرد، ولی آنان متذکّر شده و مقاومت می کنند. (انّ الّذین اتّقوا اذا مسّهم طائف من الشیطان تذکّروا)**اعراف، 201.***
در حدیث آمده است: اذان و نماز، عامل طرد شیطان است.**بحار، ج 63، ص 268 و ج 53، ص 182.***
پیام ها:
1- بندگان واقعی خداوند، کم هستند. (الاّ قلیلا... انّ عبادی)
2- بندگی خدا، انسان را در برابر تبلیغات و لشکرکشی های ابلیسی بیمه می کند. (انّ عبادی لیس لک علیهم سلطان)
3- کسی که به قدرت بی نهایت متّصل شد، نفوذ ناپذیر می شود. (انّ عبادی لیس لک علیهم سلطان)
4- انسان آزاد است و در برابر هجوم ابلیس می تواند با پناه بردن به ایمان و عبودیّت، مقاومت کند. (عبادی لیس لک علیهم سلطان)
5 - کسی که عبد خدا شد، خداوند هم وکیل، حافظ و عهده دار او می شود. (عبادی... کفی بربّک وکیلاً)
6- پیامبر تحت حفاظت خاصّ الهی است واز نفوذ شیطان درامان است. (انّ عبادی... کفی بربّک وکیلاً)
سوره اِسراء آیه 66
(66) رَبُّکُمُ الَّذِی یُزْجِی لَکُمُ الْفُلْکَ فِی الْبَحْرِ لِتَبْتَغُواْ مِن فَضْلِهِ إِنَّهُ کَانَ بِکُمْ رَحِیماً
پروردگار شما کسی است که برایتان کشتی را در دریا به حرکت درمی آورد، تا با تلاش خود از فضل و رحمتش بهره برید. البتّه او همواره نسبت به شما مهربان است.
نکته ها:
راههای دریایی از نظرِ ارزانی، همیشگی و عمومی بودن، نقش خوبی در نقل و انتقال اشخاص و اجناس دارد و برکات کشتیرانی در حمل و نقل بار و مسافر و ماهیگیری، فراوان است. سهم دریا در اکسیژن سازی، تولید بخار و ابر و باران، پرورش ماهی و شگفتی های جمادی و گیاهی و حیوانی آن بسیار است. در دعای جوشن کبیر می خوانیم: «یا مَن فی البحر عجائبه».
پیام ها:
1- تأمین نیازهای مادّی انسان، نشانه ی قدرت خداوند بر کفایت انسان است. (کفی بربّک وکیلاً ربّکم الذی...)
2- امکانات وفضل از سوی خداست و کار و تلاش از ما. (یزجی، لتبتغوا من فضله)
3- آنچه از نعمت های دریا به دست می آوریم، تفضّل اوست. (من فضله)
4- ربوبیّت خداوند همراه رحمتِ دائمی اوست. (ربّکم... کان بکم رحیماً)
سوره اِسراء آیه 67
(67) وَإِذَا مَسَّکُمُ الضُّرُّ فِی الْبَحْرِ ضَلَّ مَن تَدْعُونَ إِلَّا إِیَّاهُ فَلَمَّا نَجَّکُمْ إِلَی الْبَرِّ أَعْرَضْتُمْ وَکَانَ الْإِنْسَنُ کَفُوراً
وهرگاه در دریا به شما محنت و رنج رسد، هر که را جز خداوند می خوانید، محو وگم می شود، پس چون شما را نجات دهد و به خشکی رساند، از او رومی گردانید. وانسان بسیار ناسپاس است.
نکته ها:
یکی از دلایل فطری بودن توحید، این است که انسان در حالت درماندگی و ناامیدی از همه وسایل مادّی، متوجّه یک نقطه غیبی می شود که او را نجات دهد.
شخصی منکر خدا، از امام صادق علیه السلام دلیلی بر اثبات خدا می خواست. حضرت پرسید: آیا تاکنون سوار کشتی شده ای که دچار حادثه شود؟ گفت: آری، یک بار در سفری دریایی کشتی ما متلاشی شد و من بر تخته پاره ای سوار شدم. امام پرسید: آیا در آن هنگام، دل تو متوجّه قدرتی بود که تو را نجات دهد؟ گفت: آری. فرمود: همان قدرت غیبی، خداست.
پیام ها:
1- ایمان و توبه ی موسمی و موضعی ارزشی ندارد. (مسّکم الضرّ...)
2- در گرداب خطر، انسان یکتاپرست می شود، (الاّ ایاه) و نارسایی همه ی اسباب ظاهری و پنداری روشن می گردد. (ضلّ من تدعون)
3- فاصله گرفتن از وسایل مادّی، عامل درک بهتر حقایق است. (مسکم الضر فی البحر ضلّ من تدعون الاّ ایّاه)
4- جز خداوند، هر معبودی محو و نابود می شود. (ضلّ من تدعون الاّ ایّاه)
5 - دعای خالصانه مستجاب می شود. (الاّ ایّاه فلمّا نجّاکم)
6- آسایش، عامل غفلت است. (نجّاکم الی البَرّ اعرضتم)
7- جاذبه های دنیا به قدری دلفریب است که انسان پس از ساعتی نجات از مهلکه، همه چیز را فراموش می کند. (فلمّا نجّاکم... اعرضتم)
8 - فراموش کردن خداوند پس از نجات، جلوه ی روشن کفران است. (و کان الانسان کفوراً)