سوره اِسراء آیه 62
(62) قَالَ أَرَءَیْتَکَ هَذَا الَّذِی کَرَّمْتَ عَلَیَّ لَئِنْ أَخَّرْتَنِ إِلَی یَوْمِ الْقِیَمَةِ
لَأَحْتَنِکَنَّ ذُرِّیَّتَهُ إِلَّا قَلِیلاً
ابلیس گفت: به من خبر ده، این است آن کسی که بر من گرامی داشتی؟ اگر تا قیامت مهلتم دهی، یقیناً بر نسل او افسار زده، به زیر سلطه می کشم، مگر اندکی را.
نکته ها:
«أرأیت» به معنای «اخْبرنی»، به من خبر ده می باشد. «اَحتنکنّ» از «حَنک»، طنابی است که به گردن حیوان انداخته و او را می کشند. «اِحتناک»، به معنای از ریشه درآوردن و سلطه ی کامل یافتن نیز می باشد.**مفردات راغب.***
پیام ها:
1- خودپرستی، انسان را به طغیان در برابر خدا می کشد. (هذا الّذی کرّمت علیّ)
2- دل کندن از جاه و مقام، یکی از سخت ترین امتحانات است. (کرمت علی)**در سخن بزرگان آمده است: «آخر ما یخرج من قلوب الصدّیقین حُبّ الجاه» آخرین چیزی که انسان در خودسازی از آن دل می کند، جاه و مقام است.***
3- حسادت، به تدریج به کینه تبدیل می شود. (لئن اخّرتن ...)
4- برخی حسدها وکینه ها نسل های آینده را نیز در برمی گیرد. (ذرّیته)
5 - ابلیس هم از قیامت آگاه بود و هم به آن ایمان داشت. (اخّرتن الی یوم القیامة)
6- انسان در برابر وسوسه های شیطان، آزاد است و حقّ انتخاب دارد. (الاّ قلیلاً)
7- برخی مردم، از خطر سلطه ی ابلیس درامانند. (الاّ قلیلاً)
سوره اِسراء آیه 63
(63) قَالَ اذْهَبْ فَمَن تَبِعَکَ مِنْهُمْ فَإِنَّ جَهَنَّمَ جَزَآؤُکُمْ جَزَآءً مَّوْفُوراً
(خداوند به ابلیس) گفت : برو، هر کس از آدمیان از تو پیروی کند، قطعاً کیفرتان دوزخ است، کیفری کامل!
پیام ها:
1- خداوند تقاضای مهلت خواهی ابلیس را پذیرفت. (اذهب)
2- انسان در پذیرش راه خدا یا پیروی از شیطان، آزاد است. (فمن تبعک)
3- جایگاه ابلیس و پیروانش دوزخ است. (جزائکم جهنّم)
4- کیفر الهی کامل است، گنهکاران هم کیفر گناهان خودرا می چشند، هم کیفر گمراه کردن دیگران را به طور کامل دریافت می کنند. (موفورا)
سوره اِسراء آیه 64
(64) وَاسْتَفْزِزْ مَنِ اسْتَطَعْتَ مِنْهُم بِصَوْتِکَ وَأَجْلِبْ عَلَیْهِم بِخَیْلِکَ وَ رَجِلِکَ وَشَارِکْهُمْ فِی الْأَمْوَ لِ وَالْأَوْلَدِ وَعِدْهُمْ وَمَا یَعِدُهُمُ الشَّیْطَنُ إِلَّا غُرُوراً
و (ای شیطان!) هر کس از مردم را می توانی با صدای خود بلغزان و نیروهای سواره و پیاده ات را بر ضدّ آنان گسیل دار ودر اموال وفرزندان با آنان شریک شو و به آنان وعده بده، و شیطان جز فریب، وعده ای به آنان نمی دهد.
نکته ها:
«اِستفزاز» به معنای لغزاندن با سرعت و تردستی و هُل دادن است.
ابلیس برای فریب انسان از یک راه وارد نمی شود، بلکه با تبلیغات، وعده ها، آرزوها، وسوسه ها، همراهی و مشارکت، پیاده و سواره، انسان را محاصره می کند و در این میان عدّه ای همراه او می شوند.
در روایات می خوانیم: کسی که باکی ندارد که چه می گوید و یا درباره او چه گفته می شود ودست به هر کاری می زند وعلناً گناه یا غیبت می کند، شریک شیطان است.**تفسیر نورالثقلین.*** و همچنین لقمه ی حرام، حرام خواری، زنا و به وجود آوردن نسلی فاسد و منحرف،**بحار، ج 101، ص 136.*** از موارد شریک شدن شیطان است. وکسی که اهل بیت پیامبر علیهم السلام را دشمن بدارد، شیطان در نسل او شریک شده است.**کافی، ج 5، ص 502.***
تولید و مصرف ناسالم، کنزاندوزی، وسرمایه گذاری شرکت ها وکارخانجات خارجی، وایجاد مراکز علمی، فرهنگی، هنری ومسابقات بین المللی استعماری نوعی مشارکت شیطان است.
پیام ها:
1- قدرت ابلیس محدود است. (مَن استطعت)
2- تبلیغات فاسد، در انحراف مردم نقش دارد. (بصوتک)
3- تهاجم تبلیغاتی و فرهنگی دشمن، مقدّم بر تهاجم نظامی است. «صوت» قبل از «خیل» آمده است. (بصوتک، اجلب علیهم بخیلک)
شیطان ابتدا با تبلیغات، انگیزه ی توحیدی انسان را می گیرد، سپس با تسلیحات و لشکریانش بر او هجوم می آورد.
4- ابلیس، هم خود مایه ی گمراهی است، (استفزز) وهم نیروهای او. (خیلک)
5 - شیوه ی شیطان، در کمین نشستن و جلب و ربودن است. (اجلب)
6- شرکت ابلیس در مال و فرزند انسان، از آغاز آن شروع می شود و تا لقمه ی حرام و مشتبه و زنا ادامه می یابد. (شارکهم)
7- هر آزادی و اختیاری نشان لطف الهی نیست، گاهی قدرت مانور، نوعی قهر الهی است. (استفزز، اجلب، شارکهم، و عِدهم)
8 - بستر نفوذ شیطان، آرزوهای انسان است که با وعده های خیالی شیطان تقویت می شود. (عِدهم و مایعدهم الشیطان الاّ غرورا)
9- شیطان، علاوه بر فریب، گناه را توجیه می کند، وعده ی دروغ شفاعت می دهد و توبه را به تأخیر می اندازد. (و ما یعدهم الشیطان الا غرورا)