مرزهای دانش را بشکنید. تولید علم کنید. به سراغ مرزهای دانش بروید. فکر کنید. با کار و تلاش می شود از مرزهایی که امروز دانش دارد، عبور کرد
تاریخ: 17/4/1383
مرزهای دانش را بشکنید. این که من می گویم نهضت نرم افزاری، انتظار من از شما جوانها و اساتید این است. تولید علم کنید. به سراغ مرزهای دانش بروید. فکر کنید. کار کنید. با کار و تلاش می شود از مرزهایی که امروز دانش دارد، عبور کرد، در بعضی رشته ها زودتر و در بعضی رشته ها دیرتر. فناوری هم همین طور است. علم باید ناظر به فناوری باشد. فناوری هم مرحله ی بسیار مهم و بالایی است. در فناوری هم می توانیم پیش برویم، همچنان که رفتیم.
... شاگردی کردن در علم، به معنای تقلید کردن در فرهنگ نیست، این نکته ی بسیار مهمی است. در زمان قاجاریه اولین بار نشانه ها و نمونه های فرهنگ غربی وارد کشور شد. ایرانی های اعیان درباری آن روز که اولین قشرهایی بودند که با اروپایی ها ارتباط برقرار کردند، نخستین چیزی که یاد گرفتند، دانش نبود، عادات و رفتار و نحوه ی معاشرت آنها را یاد گرفتند. این خط اشتباه و خطا از همان جا ترسیم شد. عده یی فکر می کنند چون غربی ها از لحاظ علمی بر ما برتری دارند، پس ما باید فرهنگ و عقاید و آداب معاشرت و آداب زندگی و روابط اجتماعی و سیاسی مان را از آنها یاد بگیریم، این اشتباه است.
ما راه های میانبر پیدا می کنیم. ما علم را از دست اروپایی ها می قاپیم. ما از یاد گرفتن ننگمان نمی کند
تاریخ: 17/4/1383
واقعیت این است که ما دویست سال از علم دنیا عقب مانده ایم، اما معنای رسیدن به مرزهای دانش این نیست که راهی را که اروپایی ها در طول دویست سال رفته اند، ما هم همان راه را در طول دویست سال برویم، بعد به آن جایی که امروز رسیده اند، برسیم، نه، این حرفها نیست، ما راه های میانبر پیدا می کنیم. ما علم را از دست اروپایی ها می قاپیم. ما از یاد گرفتن ننگمان نمی کند. اسلام می گوید قوام دنیا به چند گروه است، یکی از آنها کسانی هستند که وقتی نمی دانند، در صدد یاد گرفتن باشند، از یادگرفتن ننگشان نکند. ما دانشهایی را که امروز فرآورده ی ذهن و مغز و عقل بشر است، یاد می گیریم، آنچه را که بلد نیستیم، با کمال میل می آموزیم و به استادمان هم احترام می کنیم. به کسی که به ما علم بیاموزد، بی احترامی نمی کنیم، اما گرفتن علم از دیگری نباید به معنای این باشد که شاگرد باید تا ابد شاگرد بماند، نه، امروز شاگردیم، فردا می شویم استاد آنها، کما این که آنها یک روز شاگرد ما بودند، اما الان شده اند استاد ما. غربی ها علم را از ما یاد گرفتند. شما به کتاب پیرروسو - تاریخ علوم - نگاه کنید، آن جا می گوید: چهار پنج قرن قبل تاجری در یکی از کشورهای اروپایی به استادی مراجعه می کند و می گوید می خواهم فرزندم درس بخواند، او را به کدام مدرسه بفرستم، استاد در جواب می گوید اگر به همین چهار عمل اصلی - جمع و ضرب و تفریق و تقسیم - قانع هستی، می توانی او را به هر کدام از مدارس کشور ما یا دیگر کشورهای اروپایی بفرستی، اما اگر بالاتر از آن را لازم داری، باید او را به کشور اندلس یا به مناطق مسلمان نشین بفرستی. این را پیرروسو می نویسد، این حرف من نیست. جنگهای صلیبی به آنها کمک کرد تا از ما بیاموزند. هجرت دانشمندان آنها به این مناطق، کمک کرد تا از ما بیاموزند. هجرت دانشمندان ما به مناطق آنها و منتقل شدن کتابهای ما به آنها، کمک کرد تا از ما بیاموزند. یک روز آنها از ما یاد گرفتند و شاگرد ما بودند، بعد شدند استاد ما، الان هم ما از آنها یاد می گیریم و شاگرد آنها می شویم و بعد می شویم استاد آنها. پس نسل دانش پژوه و محقق و پژوهنده ی کشور ما بداند، امروز اگر برتری علمی با غربی هاست، در آینده ی نه چندان دوری با همت و اراده ی شما می توان کاری کرد که فردا آنها از شما یاد بگیرند.
راه حل حقیقی، راه حل بومی است. باید بذر سالم خودمان را بپاشیم و مراقبت کنیم تا سبز شود، دنبال تقلید از این و آن نباشیم
تاریخ: 28/1/1380
راه حل حقیقی، راه حل بومی است. باید بذر سالم خودمان را بپاشیم و مراقبت کنیم تا سبز شود، دنبال تقلید از این و آن نباشیم، دنبال سخن گفتن با زبان و لغت بیگانه و عاریه گرفتن از تجربه های دست چندم آنها نباشیم. نه این که از فرآورده های علمی دیگران بهره نبریم، چرا،صددرصد معتقدم که باید از همه تجربه های علمی بشری بهره برد. پنجره ها را نمی بندیم، هرکس که در دنیا کار خوبی کرده، آن را انتخاب می کنیم.
... من یک وقت گفتم که فرق تهاجم فرهنگی و تبادل فرهنگی چیست. تهاجم فرهنگی، یک امر منفی است، اما تبادل فرهنگی، یک امر مثبت است.فرهنگی