فضا را، فضای تجملاتی و تجمل گرایی و عادت کردن به تجمل قرار ندهیم
تاریخ: 4/10/1378
برادران و خواهران! هر جا هستید و در هر مسئولیتی قرار دارید، باید مراقب باشید، یک رفتار شما، یک گفتار شما، یک حرکت شما می تواند تاثیر ماندگار بگذارد، می تواند تاثیرهای وسیعی در زندگی مردم بگذارد. سالهاست که بنده درباره زندگی تشریفاتی مکرر تذکر می دهم، این دو جنبه دارد: یک جنبه از لحاظ اصل پایبندی به تجملات و تشریفات است، که این بد و دون شان انسان والاست، یعنی یک وقت انسان به یک چیز غیر لازم پایبند می شود که دون شان انسان است، بعلاوه، مسرفانه است، تضییع سرمایه ها، تضییع اموال و تضییع موجودیها در آن هست، این یک بعد قضیه است که اصل اسراف بد است، اصل تجمل همراه با اسراف و همراه با زیاده روی است و بد است، لیکن جنبه دومی دارد که اهمیتش کمتر از جنبه اول نیست، و آن انعکاس تجمل شما در زندگی مردم است، بعضیها از این غفلت می کنند! وقتی شما جلوی چشم مردم، وضع اتاق و دفتر و محیط کار و محیط زندگی را آن چنانی می کنید، این یک درس عملی است و هرکسی این را می بیند، بر او اثر می گذارد، حداقل این را باید رعایت کرد.
فضا را، فضای تجملاتی و تجمل گرایی و عادت کردن به تجمل قرار ندهیم، چون امروز اگر این روحیه تجمل گرایی در جامعه ما رواج پیدا بکند - که متاسفانه تا میزان زیادی هم رواج پیدا کرده است - بسیاری از مشکلات اقتصادی و اجتماعی و اخلاقی کشور اصلا حل نخواهد شد.
... تجمل گرایی و گرایش به اشرافیگری در زندگی، ضررها و خطرهای زیادی دارد: هیچ وقت عدالت اجتماعی تامین نخواهد شد، هیچ وقت روحیه برادری و الفت و انس و همدلی - که برای همه کشورها و همه جامعه ها، بخصوص جامعه ما، مثل آب و هوا لازم است - پیش نخواهد آمد، این همان تاثیر حرف و اقدام و عملکرد من و شما در روحیه مردم است، این اهمیت تقوای ما را این قدر زیاد می کند.
بعضیها تا دستشان به دهانشان می رسد، برای تفریح و تفرج، به فلان کشور خارجی می روند، اینها اسراف قطعی است
تاریخ: 4/10/1377
لازم است که به مساله قناعت - به معنای اسراف نکردن - اهمیت بدهند. اسراف نکردن در مواد غذایی، چه قدر مواد غذایی زاید دور ریخته می شود. حتی اسراف نکردن در مواد دارویی، چقدر مواد دارویی غیر لازم خریده می شود و به خانه ها برده می شود و بدون مصرف باقی می ماند. مواد اولیه و یا خود دارو را باید از خارج بخرند و بیاورند، یا در داخل باید با زحمت درست کنند. اینها ثروت و سرمایه مملکت است و از دست می رود.
کسانی هستند که حتی در کارهای تفننی و تفریحی خودشان هم اسراف می کنند، مثلا به خارج از کشور مسافرت می کنند. چرا! فرض کنید خانواده یی هستند که مایلند مسافرتی بکنند، تفریح و تفرجی بکنند، چرا به خارج از کشور می روند و تفرج می کنند! در این کشور به این بزرگی، خیلیها همین تفریح و تفرج را هم نمی توانند بکنند. بعضیها تا دستشان به دهانشان می رسد، برای تفریح و تفرج خودشان یا خانواده هایشان، به فلان کشور خارجی - که حالا نمی خواهم اسم بیاوریم - می روند، اینها اسراف قطعی است، اینها همان اسرافی است که حرام است. زیاده روی، یعنی این. زیاده روی، وقت به وقت و زمان به زمان تفاوت می کند، در امر لباس، در امر مسائل زندگی، در اتومبیلهای گران قیمت. پس، خطاب اول ما به کسانی است که متمکنند و امکاناتی دارند و می توانند خرج کنند. به آنها عرض می کنیم که کمتر خرج کنید، ملاحظه کنید و اسراف نکنید.
اگر ما صالح نبودیم، هیچ اتفاق مثبتی در جهت اهداف به وقوع نخواهد پیوست
تاریخ: 9/11/1368
نکته بعدی، حکومت صالحان است. برادران عزیز! اگر ما شخصا خودمان صالح باشیم و حکومت نیز صالح باشد، می توانیم صلاح را در همه جای دنیا و پیش از همه در کشور خودمان گسترش بدهیم، ولی اگر ما صالح نبودیم، هیچ اتفاق مثبتی در جهت اهداف به وقوع نخواهد پیوست. هرکس هم که تلاش کند، بی خود تلاش کرده است. بنابراین، باید من و شما خوب باشیم. خوب بودن هم یک معنای پیچیده یی ندارد. یعنی باید متدین و با تقوا باشیم و دروغ نگوییم و غیبت نکنیم و به مال دنیا حرص نزنیم و اهل تجمل و تشریفات و اسراف و بدخواهی نباشیم و ادعاهای دروغ نکنیم
شخص امام (ره) انسان خوبی بود. خوبی او توانست تمام قلمرو حضور او را خوب و متلالی بکند. وقتی کسی خوب است، حول و حوش او هم تحت تاثیر قرار می گیرد و خانه و دوستان و کشور و دنیای خودش را خوب می کند. امام (ره) مثل چراغی بود که همه جا را منور می کرد، چون خودش منور بود. حتی دشمنان امام، شخص او را از لحاظ زهد و پارسایی و بی طمعی و بی اعتنایی به دنیا و راستگو بودن در ادعاها، قبول داشتند.
شاید درست باشد که ما خطاب امیر المؤمنین علیه الصلاة و السلام به عثمان بن حنیف را - که یک وقت هم امام (ره) به آن اشاره کردند - به خودمان بگوییم. اَلا وَ اِنَّکُمْ لا تَقْدِرُونَ عَلی ذلکَ : شما نمی توانید آن گونه خوب باشید، ما هم نمی توانیم آن طور خوب باشیم. بعد می فرماید : وَلکِنْ اَعِیْنُونی بِوَرَعٍ وَ اِجْتِهادٍ. ورع داشته باشید، از لغزشگاهها بپرهیزید و تلاش و اجتهاد کنید. این اجتهاد، با کمک خدا همراه خواهد شد. برادران! بدون اجتهاد و تلاش، آدم خوب نمی شود. ای کاش می توانستیم این حرفها را از امام (ه) بشنویم. حالا من باید این حرفها را بگویم که خودم از همه ناقصترم و به شنیدن این تذکرات از همه محتاجترم، اما چه کنم که وظیفه من این است این مطالب را به برادران بگویم.
ما باید عفت داشته باشیم، عفیف باشیم و به لجن بودن طبیعت بشری خودمان واقف باشیم. برادران! این طبیعت خیلی خطرناک است. بشر این طوری است، بشر لغزش دارد. برای این که آدم خودش را از لغزش نگهدارد، راه این است که لب پرتگاه نرود. شما که سرگیجه داری، چرا لب پشت بام می روی شما که لرزش زانوداری، چرا آن جا می روی که انسان ممکن است با مغز به زمین بخورد و نابود شود به لغزشگاههای مالی و قدرتی و دیگر لغزشگاههای گوناگون نزدیک نشوید. نمی خواهم در این جا لغزشگاههای متعدد را یکی یکی اسم بیاورم. انواع و اقسام لغزشگا هها و لجنگاهها هست. حواستان را جمع کنید و مواظب باشید.
ما باید صالح بشویم. حکومت، دست من و شما و همه است. همه، بخشی از حکومتند. اگر صالح شدیم، آن وقت سرنوشتی که خدا برای صالحان معین کرده است، متعلق به ما خواهد بود. وَلکِنْ اَعِیْنُونی بِوَرَعٍ وَ اِجْتِهادٍ وَ عِفَّةٍ وَ سَدادٍ . مواظب خودتان باشید و ورع پیشه کنید.
برادران ! اگر این مصونیت نباشد، ما خود به دشمن خویش و دشمن نظام تبدیل می شویم. در حال حاضر که ما به دنبال دشمنهای داخلی و خارجی نظام - از آمریکای خونخوار و جنایتکار گرفته تا گروهکها و منافقین - می گردیم تا با آنها مقابله کنیم، مواظب باشیم همان جایی که من و شما ایستاده ایم، دشمن نظام در آن جا نایستاده باشد. من و شما که عمری را سپری کردیم تا در راه خدا کار کنیم و امید و آرزو داشتیم در راه او کشته بشویم و از بین برویم، ممکن است خدای نکرده به دشمن این راه تبدیل شویم. اگر ما مواظب خودمان نشدیم، این احتمال حتمی خواهد شد.