فهرست کتاب


دیوان شمس تبریزی «غزلیات»

مولانا جلال الدین محمد بلخی‏

2787 ای مهی کاندر نکویی از صفت افزوده ای Aتا بسی درهای دولت بر فلک بگشوده ای

ای بسا کوه احد کز راه دل برکنده ای Aای بسا وصف احد کاندر نظر بنموده ای
جان ها زنبوروار از عشق تو پران شده Aتا دهان خاکیان را زان عسل آلوده ای
ای سبک عقلی که از خویشش گرانی داده ای Aوی گران جانی که سوی خویشتن بربوده ای
شاد با گوش مقیم اندر مقالات الست Aچون ز بی چشمان مقالات خطا بشنوده ای
در رخ پرزهر دونان کمترک خندیده ای Aهر خسی را از ضرورت در جهان بستوده ای
فارغی از چرب و شیرین در حلاوت های خودAچرب و شیرین باش از خود ز آنک خوش پالوده ای
ای همه دعویت معنی ای ز معنی بیشترAای دو صد چندانک دعوی کرده ای بنموده ای
ای که می جویی مثال شمس تبریزی تو هم Aروزگاری می بری و اندر غم بیهوده ای

2788 آه از آن رخسار برق انداز خوش عیاره ای Aصاعقه است از برق او بر جان هر بیچاره ای

چون ز پیش رشته ای در لعل چون آتش بتافت Aموج زد دریای گوهر از میان خاره ای
این دل صدپاره مر دربان جان را پاره دادAچون به پیش پرده آمد بهترک شد پاره ای
هشت منظر شد بهشت و هر یکی چون دفتری Aهشت دفتر درج بین در رقعه ای رخساره ای
تا چه مرغ است این دلم چون اشتران زانو زده Aیا چو اشترمرغ گرد شعله آتشخواره ای
هم دکان شد این دلم با عشقت ای کان طرب Aخوش حریفی یافت او هم در دکان هم کاره ای
ز آفتاب عشق تو ذرات جان ها شد چو ماه Aوز سعادت در فلک هر ساعتی استاره ای
نقش تو نادیده و یک یک حکایت می کندAچون مسیح از نور مریم روح در گهواره ای
شمس تبریزی تناقض چیست در احوال دل Aهم مقیم عشق باشد هم ز عشق آواره ای

2789 پیش شمع نور جان دل هست چون پروانه ای Aدر شعاع شمع جانان دل گرفته خانه ای

سرفرازی شیرگیری مست عشقی فتنه ای Aنزد جانان هوشیاری نزد خود دیوانه ای
خشم شکلی صلح جانی تلخ رویی شکری Aمن بدین خویشی ندیدم در جهان بیگانه ای
با هزاران عقل بینا چون ببیند روی شمع Aپر او در پای پیچد درفتد مستانه ای
خرمن آتش گرفته صحن صحراهای عشق Aگندم او آتشین و جان او پیمانه ای
نور گیرد جمله عالم بر مثال کوه طورAگر بگویم بی حجاب از حال دل افسانه ای
شمع گویم یا نگاری دلبری جان پروری Aمحض روحی سروقدی کافری جانانه ای
پیش تختش پیرمردی پای کوبان مست وارAلیک او دریای علمی حاکمی فرزانه ای
دامن دانش گرفته زیر دندان ها ولیک Aکلبتین عشق نامانده در او دندانه ای
من ز نور پیر واله پیر در معشوق محوAاو چو آیینه یکی رو من دوسر چون شانه ای
پیر گشتم در جمال و فر آن پیر لطیف Aمن چو پروانه در او او را به من پروانه ای
گفتم آخر ای به دانش اوستاد کائنات Aدر هنر اقلیم هایی لطف کن کاشانه ای
گفت گویم من تو را ای دوربین بسته چشم Aبشنو از من پند جانی محکمی پیرانه ای
دانش و دانا حکیم و حکمت و فرهنگ ماAغرقه بین تو در جمال گلرخی دردانه ای
چون نگه کردم چه دیدم آفت جان و دلی Aای مسلمانان ز رحمت یاریی یارانه ای
این همه پوشیده گفتی آخر این را برگشاAاز حسودان غم مخور تو شرح ده مردانه ای
شمس حق و دین تبریزی خداوندی کز اوAگشت این پس مانده اندر عشق او پیشانه ای