فهرست کتاب


دیوان شمس تبریزی «غزلیات»

مولانا جلال الدین محمد بلخی‏

این دل من سوی شاه نیک تو مستعجلی - بی سر و بی پادشه گوی که لا یعقلی

خار فراق ست هجر پای تو تا سر دلا - گر چه تو از گلشن تازه مثال گلی
چون برسی سوی او یاد بیاری ز من - وز جگر خسته ام پس تو چگونه دلی
حضرت او آینه تو چو خیالی درو - این تویی یا آینه نکته بس مشکلی
خواه تویی خواه او چون تو نه ای زو جدا - ای دل مقبول او رو که تو بس مقبلی
دل به من خسته گفت گر چه بود آتشی - بنگر چه گفته ای بس کن اگر عاقلی
ذره چه باشد که او گر چه بود مست مهر - مهر کرد خویش را این بود آن جاهلی
گفتم ای دل تو را دانم کز کیست آن - این نفس پرصفا این نظر کاهلی
این ز خداوند ماست شمس حق دین که هست - بر همه اسرار غیب رای ورا شاملی
مژده تو را ای دلا کز نظر لطف او - ز آن سوی اقلام حسن عالم و هم عاملی
لیک برای خدا خدمت و سجده ز ما - جانب تبریز بر زود مکن حاملی

آه که چه شیرین بتیست در تتق زرکشی - وه که چه می زیبدش بدخویی و سرکشی

گاه چو در می رود قاعده شب روی - می کند از اختران شیوه لشکرکشی
گاه ز غیرت رود از همه چشمی نهان - تا دل خود را ز هجر تو سوی آذر کشی
ای خنک آن دم که تو خسرو و خورشید را - سخت بگیری کمر خانه خود درکشی
از طرب جان این جامه زمان برکنی - وز سر این بیخودی گوش فلک برکشی
هر شکری زین هوس عود کند خویش را - تا که بسوزد بر او چونک به مجمر کشی
آن نفس از ساقیان سستی و تقصیر نیست - نیست گنه باده را چونک تو کمتر کشی
بخت عظیمست آنک نقل ز جنت بری - خیر کثیرست آنک باده ز کوثر کشی
مست برآیی ز خود دست بخایی ز خود - قاصد خون ریز خود نیزه و خنجر کشی
گوید کز نور من ظلمت و کافر کجاست - تا که به شمشیر دین بر سر کافر کشی
وقت شد ای شمس دین مفخر تبریزیان - تا تو مرا چون قدح در می احمر کشی

بر در خانه منم ای مه و ای مشتری - جمله منم تو شده گشته من از من بری

بر در تو جانها جمله به سر ایستند - زانکه نیند جانها بر در تو سرسری
حسن تو خود برده است از دل و از جان قرار - پس چه شود حال چون لطف کنی بر سری
از دم عیسی هزار کشته دیرینه را - زنده کن و خاک زن بر حیل سامری
زهد و عبادات تن وجد و صفاهای دل - نرد صفا آب بود چون گذر کافری
از لمعان تو یافت زهره و مه تاب او - از لطف طفل جان تربیت مادری
عنبر و مشک از کساد باشد کمتر ز خاک - زلف تو چو در جهان فرش کند عنبری
طفل رهت بوده اند با همه اجلال خود - کرخی و شیخ جنید کان صفا بستری
جان همه مهره ای کف تو چون بوالعجب - برد دل از دلبران بر سنن دلبری
رو بنما و بزن حسن بتان را به هم - کز ید بیضا بگشت روی سیه ساحری
صدر خداوند دل شمس حق دین که باد - ظلمت تقلیدها از کرمش انوری