فهرست کتاب


دیوان شمس تبریزی «غزلیات»

مولانا جلال الدین محمد بلخی‏

مرا هر لحظه منزل آسمانی - تو را هر دم خیالی و گمانی

تو گویی کو طمع کرده ست در من - جهانی زین خیال اندر زیانی
بر آن چشم دروغت طمع کردم - که چون دوزخ نمودستت جنانی
بر آن عقل خسیست طمع کردم - که جان دادی برای خاکدانی
چه نور افزاید از برق آفتابی - چه بربندد ز ویرانی جهانی
ز یک قطره چه خواهد خورد بحری - ز یک حبه چه دزدد گنج و کانی
چه رونق یا چه آرایش فزاید - ز پژمرده گیایی گلستانی
به حق نور چشم دلبر من - که روشنتر از این نبود نشانی
به حق آن دو لعل قندبارش - که شرح آن نگنجد در دهانی
که مقصودم گشاد سینه ای بود - نه طمع آنک بگشایم دکانی
غرض تا نانی آن جا پخته گردد - نه آنک درربایم از تو نانی
ز بهمان و فلان تو فارغ آیند - طمع آن نی که گویندم فلانی
خمش کن چند گویی چند لافی - بباید این چنین دم را عیانی
بجان صدر شمس الدین تبریز - که شد جانم جهان را نکته دانی

مرا تا زنده ام شاهم تو باشی - میان برج دل ما هم تو باشی

اگر خواب و اگر بیدار باشم - چه غم چون شاه آگاهم تو باشی
ز گمراهی چه اندیشه کنم چون - دلیل و منزل و راهم تو باشی
به جز آن آستانت کی نهم سر - ولی مستم چو دلخواهم تو باشی
ز قعر چاه بر جاهم رسانی - چه سلطان و شهنشاهم تو باشی
سخن هر چند گویم زیر و بالا - چه گویم زیر و بالا هم تو باشی

منم بی نفی رفته در ثبوتی - منم در محشر و در لا یموتی

چو یوسف بر شدم از قعر چاهی - چو یونس سر زدم از بطن حوتی
چنان گشتم ز مستی و خرابی - که خاکی را نمی دانم ز آبی
در این خانه نمی یابم کسی را - تو هشیاری بیا باشد بیابی
همین دانم که مجلس از تو برپاست - نمی دانم شرابی یا کبابی
به باطن جان جان جان جانی - به ظاهر آفتاب آفتابی
از آن رو خوش فسونی که مسیحی - از آن رو دیوسوزی که شهابی
مرا خوش خوی کن زیرا شرابی - مرا خوش بوی کن زیرا گلابی
صبایی که بخندانی چمن را - اگر چه تشنگان را تو عذابی
بیا مستان بی حد بین به بازار - اگر تو محتسب در احتسابی
چو نان خواهان گهی اندر سوالی - چو رنجوران گهی اندر جوابی
مثال برق کوته خنده تو - از آن محبوس ظلمات سحابی
درآ در مجلس سلطان باقی - ببین گردان جفان کالجوابی
تو خوش لعلی ولیکن زیر کانی - تو بس خوبی ولیکن در نقابی
به سوی شه پری باز سپیدی - وگر پری به گورستان غرابی
جوان بختا بزن دستی و می گو - شبابی یا شبابی یا شبابی
مگو با کس سخن ور سخت گیرد - بگو والله اعلم بالصواب