فهرست کتاب


دیوان شمس تبریزی «غزلیات»

مولانا جلال الدین محمد بلخی‏

ایا ای دل غلام شمس دینی - تو سرمست مدام شمس دینی

سراسر پر شدستی از سرابش - که پنداری تو جام شمس دینی
ایا بزمی که مست توست گردون - تو هم مست نظام شمس دینی
ایا ای سحر و جان بخشی و بینش - و قدرت ها که رام شمس دینی
ایا ای دوستکانیهای ماده - ولیکن در لگام شمس دینی
براق می اگر چه تند و تیزی - چنین جوشان ز کام شمس دینی
چنین با ساده رویان سر به سر تو - به زیر بند دام شمس دینی
تو و صد همچو تو از عشق رویش - نشسته در قوام شمس دینی

ایا ای جام کوته چشم فانی - تو خواهی تا ضمیر غیب خوانی

ازین دریای اسرار پر آتش - بکن پرهیز وگر نی خود تو دانی
هنوز اینی ببین خود را تو بنگر - سپندار از هوس آنی که دانی
تو با آن نور صافی سر بکشتی - برین بحر پر آتش تا برانی
که گر چون جان شوی تو خود سبک رو - هماره سوخته خرمن بمانی
تو جسمی بر تو زد پرتو ز جانی - تو پنداری سراسر گشته جانی
چو آن پرتو به پیوند و باصلش - تو خود بینی به دیده که همانی
چو آهن سرخ شد همرنگ آتش - از آن پرتو که دادش یک زمانی
چو از آتش بماند یک زمانی - بود آهن ز دوری مکانی
مگر از آتش مخدوم جانی - خداوند شمس دین آسمانی
که آتش های او مر آهنان را - کند زر شرارانگیز کانی

اگر مخدوم من اندر پرستی - منم با چرخ گردون سر برستی

خداوند شمس دین کز خاک پایش - مرا تاج سلیمان بر سرستی
خوشستم عشق سیمین بر ولیکن - سبک روح و مبارک پیکرستی
اگر مرگ از حیاتش نم گرفتی - همایون مورد و خوش مصدرستی
اگر لطفش بباریدی برین خاک - چو فردوسی بدی و اغبرستی
به روضه وصل او گرمی چریدی - براق همتم کی لاغرستی
ازو گر یافتی دیو التفاتی - ز گنجش به بدی کام زرستی
اگر خاک از قدومش واقفستی - همه اجزاش ریحان گسترستی
زمین و کوه کی بر جای ماندی - به سوی چاه اوشان گر پرستی
اگر حلقه به گوش امر بودی - تن من همچو حلقه بر درستی
مرا خود کی امید عفو بودی - ز خارم هم لحاف و بسترستی
جهان گر زانچه من دیدم بدیدی - جهان مر آن جهان را مفخرستی
وگر غیرت نمودی ارمغانی - ز غیرت خارهای خاورستی
اگر برعکس رویش را بدیدی - درو تلخی نماندی کوثرستی
به گورستان نظر کردی بدان چشم - همان ساعت خیالش محشرستی
سر رستم بپوشیدی به معجر - اگر چه رستمم در چادرستی
و گر جا در نمودی عکس مردیش - سر شیران به زیر معجرستی
دلم چندین بسوزیدی ز عشقش - گر از وصفش یکی در دیگرستی
اگر خالی بدی از وی برویی - به دیدارش دو دیده انورستی
هزاران سجده آن کس را پیاپی - به جان و دیده ها هم در خورستی
سمندر شکل گشتی جمله عالم - اگر از آذرش در آذرستی
ز سر می نکردی نیک روشن - به دل بر موج خون گر کمترستی
ز هجرانش زبانم بار دارد - وگر نی سر عشقش دفترستی
سر راهت نبودی خاک تبریز - عبیر مشک و رود و عنبرستی
نثاری کردمی بر خاک تبریز - گرم انبارهای جوهرستی