فهرست کتاب


دیوان شمس تبریزی «غزلیات»

مولانا جلال الدین محمد بلخی‏

دل را تمام برکن ای جان ز نیک نامی - تا یک به یک بدانی اسرار را تمامی

ای عاشق الهی ناموس خلق خواهی - ناموس و پادشاهی در عشق هست خامی
عاشق چو قند باید بی چون و چند باید - جانی بلند باید کان حضرتی است سامی
هستی تو از سر و بن در چشم خویش ناخن - زنار روم گم کن در عشق زلف شامی
در عشق علم جهل است ناموس علم سهل است - نادان علم اهل است دانای علم عامی
از کوی بی نشانش زان سوی جهل و دانش - وز جان جان جانش عشق آمدت سلامی
بر بام عشق بی تن دیدم چو ماه روشن - بر در بمانده ام من زان شیوه های بامی
گر مست و گر میم من نی از دف و نیم من - از شیوه ویم من مست شراب جامی
آن چهره چو آتش در زیر زلف دلکش - گردن ببسته جان خوش در حلقه های دامی
گوید غمت ز تیزی وقتی که خون تو ریزی - کای دل تو خود چه چیزی وی جان تو خود کدامی
ای جان شبی که زادی آن شب سری نهادی - دادی تو آنچ دادی وز جان مطیع و رامی
ای روح برپریدی بر ساحلی چریدی - دل دادی و خریدی آن را که تش غلامی
گر رند و گر قلاشی ما را تو خواجه تاشی - ای شمس هر طواشی تبریز را نظامی

اندر شکست جان شد پیدا لطیف جانی - چون این جهان فروشد وا شد دگر جهانی

بازار زرگران بین کز نقد زر چه پر شد - گر چه ز زخم تیشه درهم شکست کانی
تا تو خمش نکردی اندیشه گرد نامد - وا شد دهان دل چون بربسته شد دهانی
چندین هزار خانه کی گشت از زمانه - تا در دل مهندس نقشش نشد نهانی
سری است زان نهانتر صد نقش از آن مصور - در خاطر مهندس و اندر دل فلانی
چون دل صفا پذیرد آن سر جهان بگیرد - وآنگه کسی نمیرد در دور لامکانی
تبریز شمس دین را از لطف لابه ای کن - کز باغ بی زمانی در ما نگر زمانی

مطرب چو زخمه ها را بر تار می کشانی - این کاهلان ره را در کار می کشانی

ای عشق چون درآیی در عالم جدایی - این بازماندگان را تا یار می کشانی
کوری رهزنان را ایمن کنی جهان را - دزدان شهر دل را بر دار می کشانی
مکار را ببینی کورش کنی به مکری - چون یار را ببینی در غار می کشانی
بر تازیان چابک بندی تو زین زرین -پالانیان بد را در بار می کشانی
سوداییان ما را هر لحظه می نوازی - بازاریان ما را بس زار می کشانی
عشاق خارکش را گلزار می نمایی - خودکام گل طرب را در خار می کشانی
آن کو در آتش آید راهش دهی به آبی - و آن کو دود به آبی در نار می کشانی
موسی خاک رو را ره می دهی به عزت - فرعون بوش جو را در عار می کشانی
این نعل بازگونه بی چون و بی چگونه - موسی عصاطلب را در مار می کشانی