فشار قبر، شروع سیر کمالی مؤمن
پیامبر خدا(ص) می‌فرمایند:
«إنّ الْقَبْرَ اَوَّلُ مَنازِلِ الآخِرَةِ فَإِنْ نَجا مِنْهُ فَما بَعْدَه أیْسَرُ مِنْهُ وَ إنْ لَمْ یَنْجَحْ مِنه فَما بَعْدَه لَیْسَ أقَلَّ مِنْهُ»(97)
قبر اولین منزل از منازل آخرت است، اگر انسان از این منزل نجات پیدا كرد منازل بعدی از آن آسان‌تر خواهد بود و اگر از این منزل نجات پیدا نكرد منازل بعد از آن، كمتر از آن نیست.
این روایت پر رمز و راز ما را متوجه می‌كند كه كسانی در برزخ سیر به‌سوی كمال دارند و كسانی هم همواره بر عذابشان افزوده می‌شود و مسلم آن‌هایی رو به سوی كمال دارند كه در تثبیت ایمان و در عمل صالح كوشیده‌اند و لذا نه تنها سختی‌های برزخ آنها را به عقب نمی‌راند بلكه وسیله طهارت آنها می‌گردد و نیز ما را متوجه می‌كند كه انسان در سیر خود به سوی حضرت حق، منازل و عوالمی را در پیش دارد ولی این سیر كار آسانی نیست، بلكه باید انسان در اصلاح عقیده و عمل خود جدیّت به خرج دهد و گرنه نه‌تنها از عذاب‌های برزخی بیرون نمی‌آید بلكه آن عذاب‌ها همچنان بیشتر می‌شود. و نیز از این روایت معلوم می‌شود كه با نجات یافتن از مشكلات برزخ كه اصل مشكلات است، باز مشكلاتی در پیش است و هر عالَمی و هر منزلی از منازل آخرت، خطرات مخصوصی دارد كه انسان باید پس از فشارهای آن عالَم و تطهیر شدن، از آن بگذرد. چیزی كه هست نجات یافتن از مشكلات عوالم بعدی برای كسی كه از خطرات برزخ نجات یافته آسان‌تر است.
ملاقات‌های برزخیان
در عالم برزخ انسان‌ها با قالب‌های نوری یا ابدان مثالی و برزخی بر اساس احکام خاص آن عالم با یکدیگر ارتباط دارند. ابی‌بصیر می‌گوید: در خدمت امام صادق(ع) از ارواح مؤمنین سخن به میان آمد. امام(ع) فرمودند: آنها همدیگر را ملاقات می‌کنند. عرض کردم؛ آیا ارواح با یکدیگر ملاقات می‌کنند؟ فرمودند: «نَعَمْ وَ یتَسائَلُونَ و یَتَعارَفُونَ حَتّی اِذا رَأیْتَهُ قُلْتَ: فلانٌ»؛ بلی با یکدیگر گفتگو می‌نمایند و همدیگر را می‌شناسند و تو وقتی کسی را در آن‌جا دیدی می‌گویی فلانی است.(98)
اهل برزخ دو نوع ملاقات دارند؛ یکی با اهل دنیا و یکی با همدیگر که به شرح زیر می‌باشد:
ملاقات با اهل دنیا
با توجه به ماهیت عالم برزخ و احاطه و اشراف آن بر عالم ماده، ارواح انسان‌ها در آن نظام با اختلاف مراتب، با عالم دنیا مخصوصاً با نزدیکان خود مرتبط بوده و بر آنها اشراف دارند. راوی از امام صادق(ع) می‌پرسد: آیا میّت نزدیكان خویش را در دنیا زیارت می‌كند؟ امام می‌فرمایند: بلی. می‌پرسد: در چه مدتی و در چه فاصله‌ای؟می‌فرمایند: درجمعه و در ماه و در سال، به اندازه منزلت خود (عَلَی قَدرِ منزِلَتِه) به آنها سرمی‌زند، پس اگر اهل و نزدیكانش را در خیر و خوبی دید، مسرور می‌گردد و اگر آنها را در بدی و حزن مشاهده كرد غمناك می‌شود.(99)